به گزارش پایگاه خبری و رسانه‌ای حوزه‌های علمیه خواهران/کرمانشاه، شهید مطهری در کتاب «مسئله حجاب» می‌نویسد: «حجاب در اسلام از یک مسئله کلی و اساسی ریشه می‌گیرد و اسلام می‌خواهد انواع التذاذهای جنسی، چه بصری و لمسی و چه نوع دیگر، به محیط خانوادگی و در کادر ازدواج قانونی اختصاص یابد و اجتماع منحصراً برای کار و فعالیت باشد. برخلاف سیستم غربی عصر حاضر که کار و فعالیت را با لذّت‌جویی‎های جنسی به هم می‌آمیزد، اسلام می‌خواهد این دو محیط را کاملًا از یکدیگر تفکیک کند.»

امروز مقوله بی‌حجابی به یک معضل کاملاً مشهود در جامعه تبدیل شده است، معضلی که تنها برای افراد بی‌حجاب مشکل ایجاد نمی‌کند، بلکه آسیب‌های ناشی از آن همه اعضای جامعه را در برمی‌گیرد. حجاب و عفاف که یک دستور دینی است از مسائل مهم و کلیدی جامعه ماست و با بسیاری از مسائل پیوند خورده و دارای ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شده است. این مسأله از آن جهت که خطابش با زنان است، به نیمی از جمعیت جامعه مربوط است و از آن جهت که در تنظیم روابط زن و مرد نقش دارد، به همه افراد جامعه مربوط می‌شود. این حکم از آثار، برکات و نقش‌آفرینی‌های خاصی برخوردار است و اگر حقیقت این حکم برای انسان‌ها روشن گردد، بعید است فطرت‌های سالم تسلیم آن نشده و آن را اطاعت نکنند، اصلی که در قرآن و روایات به طور مکرر مطرح شده است.

حوزه‌های علمیه با عنوان مدرسه‌ای دینی که وظیفۀ تربیت طلبه‌ها برای تبلیغ و گسترش دین اسلام و مذهب تشیع را برعهده دارد، از محل‌هایی است که ارتباط مستقیمی با قرآن و روایات دارد و همراه با گسترش احکام فردی و اجتماعی، انسان‌ها را به تفکر در ارزش‌ها و اصول انسانی سوق می‌دهد. اصل و بنیان تشکیل حوزه و مدارس علمیه که بر پایه پرسش و پاسخ پیرامون چالش‌ها و مسائل روزمره زندگی است در زمینه حجاب نیز جوابگوی سؤالات افراد جامعه است و  باید اثرات بی‌حجابی را با بیان آیات و روایات در جامعه گسترش دهند.

به همین منظور با طلبه پژوهشگری به گفت‌وگو نشسته‌ایم که مقاله‌ وی با عنوان «بررسی نقش حجاب زن از دیدگاه قرآن، روایات و بیانات مقام معظم رهبری در امنیت و استحکام بنیان خانواده» در نخستین همایش ملی زن، خانواده و امنیت برگزیده شده است.

_خودتان را معرفی کنید، در چه سطح تحصیلی قرار دارید و عنوان مقاله و دلیل انتخاب خود را بفرمایید؟

مریم آقائی طلبه سطح2 از حوزه علمیه فاطمه الزهرا اسلام آباد غرب هستم. برای انتخاب عنوان «بررسی نقش حجاب زن از دیدگاه قرآن، روایات و بیانات مقام معظم رهبری در امنیت و استحکام بنیان خانواده» دلایلی داشتم که از آن جمله می‌توان به ضرورت تبیین مفاهیم دینی (حجاب یکی از اصول مهم در دین اسلام است که نیاز به تبیین و توضیح دارد. هدف من از نوشتن این مقاله، آشنا کردن خوانندگان با دیدگاه‌های قرآن و روایات درباره حجاب و اهمیت آن در زندگی خانوادگی است)، تأثیر بر امنیت خانواده (با توجه به چالش‌های اجتماعی و فرهنگی موجود، بررسی نقش حجاب در ایجاد امنیت و استحکام بنیان خانواده می‌تواند به عنوان یک راهکار مؤثر مطرح شود. من قصد دارم نشان دهم که چگونه رعایت حجاب می‌تواند به تقویت روابط خانوادگی کمک کند). پاسخ به شبهات و چالش‌ها(در جامعه امروز، نظرات مختلفی درباره حجاب وجود دارد که ممکن است باعث سردرگمی افراد شود. من می‌خواهم با ارائه مستندات علمی و دینی، به این شبهات پاسخ دهم و اهمیت حجاب را روشن کنم) ترویج فرهنگ عفت و پاکدامنی (نوشتن این مقاله فرصتی است تا ارزش‌های اخلاقی مانند عفت و پاکدامنی را ترویج دهم و تأثیر مثبت آن‌ها بر جامعه را مورد بررسی قرار دهم)، استفاده از منابع معتبر (با استفاده از آیات قرآن، روایات معصومین (علیهم‌السلام) و بیانات مقام معظم رهبری، می‌توانم یک تحلیل مستند و علمی ارائه دهم که به غنای محتوای مقاله کمک کند) و آگاهی بخشی به نسل جوان (هدف من از نوشتن این مقاله، افزایش آگاهی نسل جوان درباره اهمیت حجاب و تأثیر آن برزندگی خانوادگی و اجتماعی است. با ارائه اطلاعات دقیق و مستند، می توان به جوانان کمک کرد تا تصمیمات آگاهانه تری در مورد حجاب بگیرند و ارزش های اسلامی رادر زندگی خود پیاده کنند) اشاره کرد.

_آیا نوشتن این مقاله شما را در رساندن به هدف و دغدغه‌ای که داشته‌اید یاری کرد؟

بله، به شخصه در جریان تحقیق و جستجو در منابع  اهداف و دغدغه‌های شخصی بنده مرتفع شد. دغدغه‌هایی که ممکن است برای بسیاری نیز وجود داشه باشد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنم؛1. این مقاله می‌تواند به افزایش آگاهی درباره موضوع حجاب و تأثیرات آن بر خانواده و جامعه کمک کند. با ارائه اطلاعات جامع و تحلیل‌های عمیق، خوانندگان می‌توانند دیدگاه‌های جدیدی نسبت به این موضوع پیدا کنند.2. نوشتن درباره جنبه‌های مختلف حجاب می‌تواند زمینه‌ساز بحث‌های سازنده در جامعه باشد. این نوع گفت‌وگوها می‌توانند به تبادل نظر و فهم بهتر از نظرات مختلف منجر شوند.3. مقاله می‌تواند پژوهشگران را تشویق کند تا به بررسی بیشتر ابعاد مختلف حجاب بپردازند و تحقیقات خود را در این زمینه گسترش دهند. 4. اگر مقالات علمی بتوانند به نتایج قابل توجهی برسند، ممکن است تأثیراتی بر سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌های اجتماعی داشته باشند. این مقاله می‌تواند به عنوان یک منبع برای تصمیم‌گیرندگان استفاده شود. 5. با ارائه تحلیل‌های جدید، مقاله می‌تواند به توسعه نظریه‌های موجود یا ایجاد نظریه‌های جدید در زمینه حجاب کمک کند. 6. نوشتن درباره حجاب از زوایای مختلف می‌تواند محققان را ترغیب کند تا در پروژه‌های مشترک همکاری کنند و دیدگاه‌های چندرشته‌ای را مورد بررسی قرار دهند و فضای همکاری بین‌رشته‌ای را ایجاد کند. در نهایت، نوشتن چنین مقالاتی نه تنها می‌تواند به تحقق اهداف علمی کمک کند، بلکه می‌تواند تأثیرات مثبت اجتماعی نیز داشته باشد. اگر هدف اصلی ارتقاء فهم عمومی و علمی درباره حجاب باشد، این مقاله قطعاً در رسیدن به آن هدف یاری‌دهنده خواهد بود.

_آیا درخصوص موضوع مقاله تجربه میدانی داشتید یا در خلال مطالعات به این موضوع رسیدید؟

روش پژوهش حاضر از نوع مطالعات کتابخانه‌ای می‌باشد. در این پژوهش اسناد، مقالات و بیانات مقام معظم رهبری مرتبط با نقش حجاب زن در امنیت خانواده به کار رفته است و روش تحقیق از نوع توصیفی _تحلیلی است.

_خلأ جامعه پژوهشی کشور و چالش‌هایی که در این مسیر با آن مواجه بودید از منظر شما چیست؟

از خلأهای پژوهشی در این موضوع می‌توان به کمبود مطالعات جامع اشاره کرد. بسیاری از تحقیقات به صورت جزئی و پراکنده انجام شده‌اند و نیاز به یک مطالعه جامع که تمامی ابعاد حجاب را از منظر قرآن، روایات و بیانات مقام معظم رهبری بررسی کند، احساس می‌شود. همچنین توجه به ابعاد اجتماعی این موضوع نشده است، بیشتر پژوهش‌ها بر جنبه‌های فردی حجاب تمرکز دارند و کمتر به تأثیرات اجتماعی آن بر امنیت خانواده پرداخته‌اند.

درباره چالش‌هایی که در مسیر نوشتن این مقاله با آن روبرو شدم، نیز می‌توان به چند موضوع اشاره کرد که از آن جمله می‌توان به 1. تعارض نظرات اشاره کرد، چرا که وجود نظرات مختلف در مورد حجاب و تأثیر آن بر امنیت خانواده می‌تواند باعث سردرگمی در جامعه شود. برخی افراد ممکن است حجاب را محدودکننده بدانند در حالی که دیگران آن را عامل تقویت بنیان خانواده می‌دانند. 2. یکی دیگر از چالش‌ها، فقدان حمایت‌های علمی است. عدم وجود حمایت‌های علمی و مالی برای پژوهشگران در این حوزه می‌تواند مانع از انجام تحقیقات عمیق‌تر شود.3. از سویی می‌توان به تأثیر رسانه‌ها اشاره کرد. رسانه‌ها گاهی تصویری نادرست یا یک‌جانبه از حجاب ارائه می‌دهند که می‌تواند بر نگرش عمومی تأثیر بگذارد. 4. همچنین موضوع در اجرا ممکن است دچار چالش شود. پیاده‌سازی نتایج پژوهش‌ها در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌های اجتماعی ممکن است با چالش‌هایی مواجه شود، به ویژه اگر نتایج با باورها یا سیاست‌های موجود همخوانی نداشته باشد. برای رفع این خلأها و چالش‌ها، نیاز به همکاری بین دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و نهادهای فرهنگی است تا بتوانند با انجام پژوهش‌های دقیق و مستند، نقش حجاب را در امنیت و استحکام بنیان خانواده تبیین کنند.

_سطح مقالات درحوزه و دانشگاه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

ارزیابی سطح مقالات در حوزه حجاب و تأثیرات آن بر خانواده و جامعه را می‌توان به دو جنبه کیفیت علمی و روش‌شناسی تقسیم شود. مقالات از نظر کیفیت علمی و محتوا و استدلال ممکن است به صورت سطحی به موضوع پرداخته و فاقد استدلال‌های قوی و مستند باشند، برخی دیگر از مقالات معمولاً توسط پژوهشگران با تجربه و متخصص نوشته شده‌اند، دارای کیفیت علمی بالایی هستند و به تحلیل‌های عمیق و مستند می‌پردازند و می‌توانند با استفاده از منابع معتبر، تحلیل‌های عمیق‌تری ارائه دهند.

از سویی مقالات از منظر روش‌شناسی و استفاده از روش‌های تحقیق مناسب (کیفی، کمی یا ترکیبی) می‌تواند نشان‌دهنده کیفیت بالای پژوهش باشد، اما متأسفانه برخی مقالات ممکن است از روش‌های ضعیف یا غیرعلمی استفاده کنند.

همچنین از منظر تنوع و گستردگی موضوعات نیز می‌توان مقالات را بررسی کرد. مقالات در این حوزه‌ها معمولاً به موضوعات متنوعی از جمله فقه، اصول دین، تاریخ اسلام، فلسفه و مسائل اجتماعی پرداخته‌اند. این تنوع نشان‌دهنده عمق و گسترش مباحث علمی است.

در حالی که برخی مقالات ایده‌های نوآورانه‌ای را مطرح می‌کنند، بسیاری دیگر ممکن است به تکرار مباحث گذشته بپردازند. مقالاتی که به اجتهاد و نوآوری توجه دارند، معمولاً ارزش بیشتری دارند.  از سویی بسیاری از مقالات سعی می‌کنند به چالش‌ها و مسائل معاصر پاسخ دهند، اما هنوز هم تعدادی وجود دارند که بیشتر بر مباحث سنتی تمرکز دارند.

به طور کلی، اگرچه سطح مقالات در حوزه‌های علمیه و دانشگاهی متفاوت است، اما شاهد پیشرفت‌هایی نیز هستیم. با این حال، همچنان نیاز به ارتقا کیفیت، نوآوری و تطابق بانیازهای روز وجوددارد تابتوانم ازظرفیت های علمی این حوزه بهره برداری کنیم.

یادمان نرود یکی از نقاط قوت مقالات در دانشگاه‌ها، توجه به همکاری‌های بین‌رشته‌ای است، همکاری‌ای که می‌تواند به غنای مباحث و ارائه راه‌حل‌های جامع‌تر کمک کند. در حوزه علمیه نیز، اگرچه این موضوع کمتر دیده می‌شود، اما می‌تواند به ارتقا کیفیت پژوهش‌ها کمک کند. کیفیت مقالات به سطح آموزش و پرورش پژوهشگران نیز بستگی دارد. اگر اساتید و مراکز آموزشی به روز باشند و روش‌های نوین تحقیق را آموزش دهند، قطعاً سطح مقالات نیز افزایش خواهد یافت.

_باتوجه به پیشرفت دنیای امروز اثرات مدرنیته چون هوش مصنوعی و مواردی از این قبیل در خانواده و جامعه، نقش مهارت‌آموزی زن درحفظ امنیت خانواده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

نقش مهارت‌آموزی زنان در حفظ امنیت خانواده و جامعه در دنیای مدرن امروز بسیار حائز اهمیت است. با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژیکی و تغییرات اجتماعی، مهارت‌آموزی می‌تواند به چندین شکل تأثیرگذار باشد. اولین موضوعی که می‌توان در آن نقش مهارت‌آموزی زنان را دید، استقلال مالی آنان است. مهارت‌آموزی به زنان این امکان را می‌دهد که از نظر مالی مستقل شوند. این استقلال می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و توانایی آن‌ها در تصمیم‌گیری‌های مهم زندگی کمک کند.

از سویی آموزش و مهارت‌آموزی می‌تواند به زنان کمک کند تا نسبت به حقوق خود، مسائل اجتماعی و خانوادگی آگاه‌تر شوند. این آگاهی می‌تواند منجر به ایجاد محیطی امن‌تر برای خانواده‌ها شود. همچنین توسعه مهارت‌های ارتباطی و مهارت‌آموزی در زمینه‌های مختلف، از جمله مهارت‌های ارتباطی، می‌تواند به زنان کمک کند تا روابط سالم‌تری با اعضای خانواده و جامعه برقرار کنند. این روابط قوی‌تر می‌توانند به استحکام بنیان خانواده کمک کنند.

از دیگر نکات مورد توجه در مهارت‌آموزی زنان می‌توان به نقش آنان در تربیت نسل آینده اشاره کرد. زنانی که مهارت‌های لازم را دارند، قادرند فرزندان خود را بهتر تربیت کنند و آن‌ها را برای مواجهه با چالش‌های دنیای مدرن آماده سازند.همچنین با ظهور فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، زنان باید توانایی یادگیری و انطباق با تغییرات جدید را داشته باشند تا بتوانند نقش مؤثری در خانواده و جامعه ایفا کنند.

حفظ هویت فرهنگی از موارد دیگری است که مهارت‌آموزی ان قشر از جامعه می‌تواند در آن نقش داشته باشد، همچنین می‌تواند شامل آموزش ارزش‌ها و فرهنگ‌های بومی باشد که به حفظ هویت خانواده کمک می‌کند. در نهایت، ترکیب مهارت‌آموزی با ارزش‌های اسلامی و فرهنگی می‌تواند به ایجاد یک محیط امن‌تر و پایدارتر برای خانواده‌ها منجر شود.

انتهای پیام/