به گزارش پایگاه خبری و رسانه‌ای حوزه‌های علمیه خواهران/اصفهان، نشست علمی–پژوهشی با عنوان «بررسی تطبیقی دیدگاه‌های توحیدی شیعه امامیه و معتزله و اشاعره در زمان حیات امام رضا(ع)»، با سخنرانی خانم عزت اسماعیلی، استاد حوزه در مدرسه علمیه فاطمیه اندان خمینی‌شهر برگزار شد.

خانم اسماعیلی در این نشست، با اشاره به اهمیت اصل توحید در نظام الهیاتی اسلام، اظهار داشت: توحید بنیادی‌ترین اصل اعتقادی در معارف اسلامی است و در سده‌های دوم و سوم هجری، مکاتب کلامی مختلفی از جمله شیعه امامیه و معتزله با رویکردهای متفاوتی به تبیین آن پرداختند.

وی با اشاره به بستر تاریخی این منازعات کلامی، افزود: دوره حیات حضرت امام رضا(ع) (۱۴۸–۲۰۳ هجری قمری) مقارن با اوج‌گیری جریان‌های فکری و کلامی در جهان اسلام، به‌ویژه در دربار مأمون عباسی بود که زمینه را برای طرح و مناظره در این موضوعات فراهم ساخت.

پژوهشگر حوزه علم کلام تصریح کرد: گرچه دیدگاه‌های شیعه امامیه و معتزله در مسئله توحید، هر دو ناظر به دفاع از تنزیه و یگانگی الهی هستند، اما تفاوت‌های جدی در روش‌شناسی و مبانی تحلیلی آن‌ها مشاهده می‌شود.

خانم اسماعیلی در ادامه، رویکرد شیعه امامیه را مبتنی بر بهره‌گیری از نصوص دینی و معارف اهل‌بیت(ع) دانست و در مقابل، معتزله را پیرو عقل‌گرایی و تأویل برشمرد که منجر به شکل‌گیری مسیرهای متفاوت در تبیین توحید شده است.

وی با اشاره به جایگاه علمی حضرت امام رضا(ع) در مناظرات عصر مأمون، گفت: آن حضرت با تسلط علمی و بصیرت عمیق، هم نقاط اشتراک با معتزله را به رسمیت شناختند و هم با تبیینی دقیق، مرز تمایز گفتمان توحیدی اهل‌بیت(ع) را روشن ساختند.

سخنران این نشست، مناظرات امام رضا(ع) را سرشار از نکات کلیدی در تبیین توحید و اصول دین دانست و افزود: این مناظرات نه تنها در دوره حیات حضرت تأثیرگذار بود، بلکه به‌عنوان منبعی غنی برای مطالعات علمی و پژوهشی در حوزه کلام اسلامی و فلسفه دین باقی مانده است.

انتهای پیام/