به گزارش پایگاه پایگاه خبری و رسانه‌ای حوزه‌های علمیه خواهران/ اصفهان، جلسه دفاعیه پایان‌نامه سطح سه رشته کلام اسلامی با موضوع «واکاوی رویکرد ملاصدرا به تصوف، مورد مطالعه: رساله سه اصل و کسرالاصنام الجاهلیه» توسط خانم غلامی، طلبه حوزه علمیه مجتهده امین اصفهان، برگزار شد و خانم دکتر زهرا آبیار به‌عنوان استاد راهنما و آقای دکتر جندقیان به‌عنوان استاد داور حضور داشتند.

پژوهشگر در ابتدای ارائه خود با اشاره به جایگاه تصوف در بستر اجتماعی و فکری عصر ملاصدرا اظهار داشت: یکی از محورهای اصلی فلسفه اجتماعی ملاصدرا، نقد جریان متصوفه است که در جامعه بحران‌زده آن روزگار مورد توجه او قرار گرفت. وی به‌ویژه در دو رساله «کسرالاصنام الجاهلیه» و «سه اصل» با رویکردی متفاوت و ویژه، به نقد انحرافات مدعیان تصوف پرداخته است.

وی افزود: رساله «کسرالاصنام الجاهلیه» گزارشی از اوضاع اجتماعی و سیاسی زمانه ملاصدراست که نوعی آسیب‌شناسی پدیده‌های اجتماعی و نقد گروه‌های مرجع محسوب می‌شود. رساله «سه اصل» نیز با رویکردی معرفت‌النفسی، به تبیین اخلاق اجتماعی ـ سیاسی بر اساس سه اصل بنیادین مطرح‌شده در آن می‌پردازد.

خانم غلامی با اشاره به روش پژوهش خود گفت: این تحقیق با رویکرد کیفی و تحلیل مضمون، زاویه نگاه ملاصدرا به تصوف را مورد واکاوی قرار داده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که مختصات اجتماعی زمانه در مضامینی همچون «ناهشیاری و جهل عمومی»، «دین‌ورزی ابزارمندانه»، «فقدان رهبر» و «گژتابی‌رفتاری» قابل تحلیل است.

وی ادامه داد: بررسی خصایص مدعیان راهبری در میان متصوفه با مضامینی همچون «شریعت‌ستیزی»، «صوفی‌نمایی»، «ایستایی عقلانی»، «عوام‌فریبی»، «توحید نمایشی»، «کج‌فهمی دینی»، «تخریب و اتهام‌زنی»، «بی‌دانشی نفسانی» و «خسران‌مندی» شناخته شد. همچنین خصایص پیروان آنان نیز در قالب مضامینی نظیر «ضعف معرفت نفس»، «ایستایی عقلانی» و «شریعت‌گریزی» بازنمایی گردید.

این پژوهشگر تصریح کرد: ملاصدرا در مقابل، خصایص راهبران واقعی و عارفان راستین را با مضامینی مانند «معرفت‌گرایی»، «تهذیب»، «ذکر»، «مستوری»، «مرگ‌اندیشی»، «تولی و تبری»، «جهاد و هدایتگری» و «فیض‌بخشی» معرفی کرده است. از نگاه وی، راه‌برون‌رفت از بحران‌های اجتماعی، بازگشت به مسیر حقیقی عرفان در چارچوب «معرفت و تهذیب نفس»، «شریعت‌مداری»، «پیشواگرایی» و «عمل به قرآن» است.

این جلسه با پرسش‌ها و نقدهای علمی استاد داور و پاسخ‌های پژوهشگر پایان یافت.

انتهای پیام/