به گزارش پایگاه خبری و رسانه ای حوزه های علمیه خواهران، به مناسبت آغاز هفته پژوهش، با خانم "سمیه مهدیه" از اساتید مدرسه علمیه حضرت زینب علیهاالسلام آران و بیدگل و استاد دانشگاه و نیز یکی از برگزیدگان جشنواره‌ها و همایش‌های علمی پژوهشی گفتگویی صورت گرفت.

خانم سمیه مهدیه متولد سال 1362، دانش آموخته سطح چهار رشته تفسیر تطبیقی، کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی از دانشگاه و در حال حاضر طلبه سطح3 رشته "مشاوره خانواده با رویکرد اسلامی" بوده و استاد راهنمای پایان نامه های سطح 3 رشته تفسیر، داوری مقالات فصلنامه علمی از جمله فصلنامه "مفتاح" و "نامه جامعه" و عضو جامعه استعدادهای برتر مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران در عرصه آموزش است.

وی در مدت زمان تحصیل خود آثار پژوهشی بسیاری ارائه نمود که از جمله به عناوین زیر می توان اشاره کرد:

مقاله علمی پژوهشی: بررسی و تحلیل راهکارهای اقتصاد مقاومتی با تکیه بر وظایف دولت/ بررسی عوامل موثر در تشویق به تولید با تکیه بر نهج‌البلاغه

مقالات علمی ترویجی: بررسی چیستی موضوع علم با تکیه بر آراء آخوند خراسانی/ بررسی حدود، دیه و قصاص سقط جنین از دیدگاه آیه الله خویی/ قصاص سقط جنین از دیدگاه آیه الله مکارم/ نیازسنجی و ضرورت مباحث اعتقادی بر اساس سبک زندگی اسلامی از منظر نهج‌البلاغه/ تحلیلی بر آرزوهای امیرالمومنین در نهج‌البلاغه

تالیف کتاب: پژوهشی نو در حقانیت قرآن/ سقط جنین و احکام آن در اسلام            

خانم سمیه مهدیه طی سال های تحصیل و تدریس با شرکت در همایش ها و مجامع علمی ضمن ارائه پژوهش ها و مقالات، موفق به کسب مقام برتری شده است.

وی رتبه اول مقاله نویسی کنگره ثقه‌الاسلام کلینی، رتبه دوم همایش علمی پژوهشی اقتصاد مقاومتی، رتبه چهارم مقاله نویسی جشنواره قرآن و عترت، مقاله برتر همایش بین‌المللی سیره علوی دانشگاه لرستان را به خود اختصاص داده است.

در ادامه این گفتگو تقدیمتان می شود:

-خانم مهدیه، از نظر شما روند ارتقاء رتبه علمی - پژوهشی طلاب در سال های اخیر و به طور کلی ارزیابی شما از وضعیت کنونی طلاب مدارس علمیه استان قم از جهت مشارکت در مسابقات علمی- پژوهشی چگونه است؟

در سالهای اخیر ، حوزه علمیه خواهران شاهد رشد علمی طلبه های خواهر در موضوع پژوهش بوده است. طرح اشراب که با هدف استفاده از اساتید توانمند در عرصه پژوهش بود، نسبتاً طرح خوبی بود ولی اشکال آن این بود که استاد جدید، با متد و روش تدریس استاد قبلی آشنا نبود و یا هر کدام از اساتید، روش خاص خود را داشتند. این مطلب هم موجب سردرگمی طلبه می شد و هم زمینه توجیه سازی طلاب به جهت کم کاری را فراهم می آورد. در حالیکه اگر طلاب یک پایه، تا انتهای تحصیل، با یک استاد دروس پژوهشی را طی کنند، به نظر بازدهی بیشتری خواهد داشت. با وجود همه برنامه های مهارت افزایی هنوز هم طلاب از نظر مهارت در پژوهش ضعیف اند. همچنین اگر تعداد واحدهای پژوهشی اضافه گردد، هنوز جای کار وجود دارد.

-با یک نگاه نقادانه، کاستی‌ها و بایسته‌های پژوهشی طلاب حوزه خواهران به منظور ارتقاء کیفی و کمّی آثار پژوهشی را تبیین بفرمائید.

امر پژوهش نسبت به آموزش، تخصصی تر و با سختی بیشتری همراه است. علاوه بر اینکه برخلاف آموزش که عموم طلبه ها مسیر آن را طی می کنند، پژوهش مسئله ای است که همه طلبه ها یا علاقه ای نسبت به آن ندارند و یا توانایی و امکانات آن را ندارند. طلاب پژوهشگر بایستی گزینش شود بدین ترتیب که اساتیدی که با طلبه ها سر کلاس هستند، به خوبی می توانند طلاب مستعد پژوهشی را معرفی کنند. به نظر من گاهی برای پرورش یک طلبه پژوهشگر، کارگاه های عمومی، جوابگو نیست.

طلبه مستعد بایستی با یک استاد مخصوص و متبحّر، گام به گام، پیش برود تا کار یک مقاله یا پایان نامه به سرانجام برسد. کارگاه های عمومی لازم و ضروری است اما مرحله بعد، جداسازی طلاب مستعد و آموزش خصوصی آن هاست، همانند تجربه امسال ما در سطح۳ رشته مشاوره.

-به نظر شما که استاد راهنمای مقطع تحصیلی سطح 3 هستید، علت وقفه های طولانی در نگارش پایان نامه های سطح3 چیست؟

آفتی که دامنگیر اکثر طلاب سطح۳ است، این است که بعد از فارغ التحصیلی مشغول امورات خود از جمله تدریس یا اشتغال در بیرون حوزه و یا تربیت فرزند می شوند و از حال و هوای درس و پایان نامه فاصله می گیرند. زمانی که تعداد واحدهای مجاز آموزشی تمام شد، بایستی در طول ترم، یک یا دو واحد درسی به پایان نامه طلاب اختصاص داده شود. همچنین سر کلاس طلبه ها موضوع خود را بیان کنند، رفع اشکال بشود، بیان مسئله و ... در کلاس در حضور سایر طلبه ها مطرح گردد. همین نقد و بررسی و گفتگوی میان استاد و طلبه ها، باعث تقویت قدرت فکری و مهارتی همه حاضرین در کلاس می شود.

راهکارهایی که برای حضور فعال پژوهشی طلاب در مجامع علمی موثر است را بیان بفرمایید. (بعنوان نمونه، طرح و برنامه‌هایی که جهت ترغیب و تشویق دانش‌پژوهان در پیش گرفته‌اید.)

گاهی طلبه ای نرم افزارهای مورد نیاز را در دسترس ندارد، گاهی هزینه چاپ مقالات در فصلنامه های علمی پژوهشی بالاست و حتی بعضاً طلاب به کامپیوتر دسترسی ندارند. اهداء نرم افزارهای مورد نیاز طلاب، پرداخت هزینه چاپ مقالاتی که به لحاظ علمی قابلیت چاپ در فصلنامه ها را دارند و حتی معرفی طلاب مستعد پژوهشگر به بانک ها جهت دریافت وام برای خرید لپ تاپ و معرفی به موقع همایش ها به طلاب و تشویق ایشان جهت حضور در این همایش ها، از جمله مواردی است که طلاب را به آموزشِ پژوهش‌محوری تشویق می کند.

با سپاس از فرصتی که برای این گفتگو اختصاص دادید.