به گزارش پایگاه خبری و رسانه‌ای حوزه‌های علمیه خواهران، حجت‌الاسلام خدابخش عبدلی، استاد حوزه و دانشگاه در یادداشتی به آینده سند چشم انداز حوزه‌های علمیه خواهران پرداخت و بیان کرد: چشم‌انداز یک سند بالادستی و کلان است که تصویری واقع‌نگرانه، مطلوب و مورد انتظار از آینده را ترسیم می‌کند.از آن‌جا که سند چشم‌انداز در پی ترسیم یک فضای آرمانی است، تبدیل آن به یک عمل جامع و مجموعه انتظارات متقابل مدیران یک سازمان و مخاطبینش، نیازمند طی مراحلی است که در نهایت به طراحی یک نقشه‌ راه منتهی شود.

 عامل حیاتی موفقیت سند چشم‌انداز

در فرایند ترجمان چشم­‌انداز به یک نقشه‌ی راه، شاخص­‌سازی یک عامل حیاتی موفقیت است. آن‌چه مهم است این‌که سند چشم­‌انداز در نهایت باید تبدیل به برنامه‌ اقدام برای همگان شود، به گونه­‌ای که تکلیف آحاد حقیقی و حقوقی، در دوره‌ زمانی چشم­‌انداز، به خوبی از آن برآمده باشد. نقشه‌ راه باید واجد سه محور اساسی باشد که عبارت است از؛

•  یک مسیر ارتباطی دو سویه بین سلسله­‌ای از مدیریت و جامعه هدف آن
•  ترجمان سند به شاخص­‌ها و سازوکار سنجش شاخص­‌ها، به گونه­‌ای که عرصه‌ عملکرد را بتوان تا متن سند رصد کرد و تحقق اجزای سند را سنجید؛
•  یک نظام جامع تقسیم وظایف برای تحقق سند برای تمامی مکلفین.

اگر چشم­‌انداز نتواند در عرصه‌ عمل تحقق یابد در واقع فاقد ارزش کارکردی خواهد بود. تحقق اهداف، نیازمند طی یک فرایند صحیح است. باید ضمن اهتمام به طراحی، اجرا و کنترل، با فرایندی صحیح و عادلانه، نتایج حاصل از چشم­‌انداز نیز به صورت مستمر رصد شود. یعنی فرایندگرایی و نتیجه­‌گرایی توأم، لازمه‌ تحقق چشم­‌انداز است. فرایند فوق­ در بخش مدیریتی در نهایت مجموعه­‌ای از قوانین شکل­‌دهنده‌ رفتار را پدید خواهد آورد که ضمن فرهنگ­‌سازی، چشم­‌انداز را هدف اساسی و اولویت اول تمامی جوارح و ارکان سازمان خواهد کرد.

 چرا چشم‌انداز مهم است؟ 

یک چشم­‌انداز قوی، چهارچوب فکری مشترکی را برای همه فراهم می­‌کند تا تصویر یکسانی از آن‌چه در آینده می­‌خواهیم برسیم به وجود آید.
باید توجه داشت که برنامه­‌ریزی راهبردی زمانی باارزش است که به تصمیم­‌گیرندگان کمک کند تا به صورت بلندمدت و چندبعدی فکر و عمل کنند. یعنی آثار و تبعات رفتارهای خود را در بلندمدت و در ابعاد مختلف مورد ملاحظه قرار دهند.

راهبرد

نگاه­‌های مختلفی به راهبرد شده است. یک نگاه انطباق شرایط درونی با بیرونی است، نگاه دیگر نگاه چندبعدی و چندمعنایی به راهبرد است که راهبرد را به معنای طراحی و نقشه، الگو، جایگاه، دیدگاه و عمل می­‌داند.مهمترین کارکرد اسناد راهبردی در یک نظام بزرگ و پیچیده ایجاد همسویی است.

در طلیعه این سند ارزشمند، به ماموریت های حوزه های خواهران پرداخته شده که به برخی از آنها اشاره می شود؛

• تبلیغ، ترویج، تثبیت و تعمیق فرهنگ و معارف اسلامی و ارزش های انقلابی در سطح ملی و فراملی با تاکید بر عرصه زن و خانواده
• زمینه سازی برای تحقق تمدن نوین اسلامی به ویژه در عرصه زن و خانواده
• تبیین و تثبیت الگوی زن مسلمان برای حضور در عرصه های فردی، خانوادگی و...
• دفاع از نظریه و اندیشه اسلام و مکتب اهل بیت(ع) در حوزه خانواده و زن در برابر اندیشه های رقیب
• نظریه پردازی در حوزه های مختلف علوم اسلامی_انسانی و... به ویژه عرصه زن و خانواده
• تبیین روش مند و صاحبنظری در آموزه های اسلام ناب و با تاکید بر فقه زن و خانواده

ملاحظه می کنیم پارامترهای مختلف و بسیار مهمی در زمره ماموریت های حوزه های خواهران دیده شده که از آن جمله می توان به ترسیم افق های ملی و فراملی در عرصه تبلیغ و تثبیت ارزش های انقلابی اشاره نمود.

به راستی، چه راه های بهتری برای تبلیغ ارزش های انقلاب می توان جست؟ برنامه پنج ساله چه پاسخی می دهد؟ آیا عملکرد  این چندسال، بر ریل مطلوب چشم انداز و برنامه قرار داشته است؟

توجه به موضوع تمدن نوین اسلامی دیگر فراز این بخش چشم انداز می باشد مخصوصا اینکه بایستی با شناسایی همه گام های لازم در عرصه نظر و عمل، بالاخص در عرصه زن و خانواده، مولفه ها و عناصر تمدن ساز را استخراج کرده و در جهت تحقق آنها، برنامه ریزی و برنامه پردازی صورت گیرد.

 ارائه الگوی جامع و روزآمد که پوشش دهنده همه شقوق و مسائل این عرصه بوده باشد و بتواند در مقابل همه تعددها و تلون های نظری و عملی در میدان جهانی، در موضوع زنان، عرض اندام نماید نیز از دیگر مقولات مهم شمرده شده است و شناسایی نظریاتِ اکنونِ جهان، می تواند با ابتنای بر معارف غنی اسلامی، به تولید نظریات بدیع و پاسخگو و الهی در عرصه زن و خانواده بی‌انجامد که در این عرصه نیز، به شکرانه الهی، پژوهشکده ای تخصصی و در بیش از دو دهه، ذیل ستاد عالی حوزه خواهران، مشغول فعالیت و تولید اندیشه و محصولات انسانی بوده که می توان گزارشات این تلاشها را با اهداف چشم انداز و برنامه، مطابقت داده و ارزیابی نمود.

اصولا برای تبدیل شدن به الگو و رسیدن به مرحله اسوه گری، نیازمند طی چه مراحلی هستیم و تبیینی که می توان در مورد الگوسازی زن مسلمان در سازمان ارائه داد چه ویژگی هایی را مدنظر قرار داده است؟

تا چه میزان توانسته ایم‌ در مورد حرکت تمدنی و تمهیدات ضروری آن، گام برداریم و آیا یک تفاهم بین الاذهانی و تلقی شفاف در مورد مکانیزم حرکت و مکانیزم تحقق تمدن نوین ایجاد شده است؟

ارزیابی مجموعه در اینکه خود را درگیر و مسوول پاسخگویی به مسائل عرصه زن و خانواده معرفی نموده باشد چیست و با توجه به سرمایه گذاری های کلان دشمنان انقلاب در موضوع زنان، چه برنامه های کلانی در ساحت فرهنگی می توان اجرا نمود؟ آیا از  تهدیدهای خطرناک ایجاد شده در جنگ شناختی که رنگ مسائل زنان را به خود داشت توانستیم با تبدیل شان به فرصت ها، پیشگامی و صدرنشینی خود را در حوزه زنان، به ظهور و بروز رسانیم؟ در نسخه پیچی های مورد گفتگوی این روزهای مسائل عفاف و حجاب، از جایگاه و ظرفیت والای حوزه خواهران، تا چه میزان بهره برداری شده و محل رجوع قرار گرفته است!

به یقین این سوژه بسیار مورد توجه دشمنان مکار اسلام و تشیع، باز هم، مستمسک ایجادمساله، تنش  و شاید بحران هایی خواهد بود با نگاهی به گذشته، چه روند و روال ها و راهکارهایی را برای حضوری خیبرشکن در عرصه این جنگ ترکیبی شناختی خطرناک، بایستی در پیش بگیریم!؟

ویژگی های چشم انداز

• صاحب نظر در مسائل فقهی به ویژه مسائل مربوط به زن و خانواده
• هدایت گر جامعه با اولویت زنان و خانواده ها به سمت الگوی دینی و...
• تاثیرگذار و تعیین کننده در سیاست گذاری، برنامه ریزی و اقدامات مربوط به مسائل زن و خانواده در سطح حاکمیتی و غیرحاکمیتی
• دارای توسعه متوازن و متناسب با ویژگی های جمعیتی، جغرافیایی و فرهنگی
• بهره مند از منابع پایدار مالی به ویژه حمایت های مردمی در راستای استقلال حوزه های علمیه

نقاط ثقل ویژگی های مطرح شده می تواند صاحب نظر شدن در فقه زن و خانواده، هدایتگر بودن و تعیین کننده بودن در سیاستگذاری و برنامه ریزی کلان حاکمیتی و استقلال مالی حوزه های علمیه خواهران باشد که باید با یک ارزیابی درست و شاخصه مند و با توجه به سپری شدن بخشی از مسیر  و با ملاحظه برنامه های مختلف بخش های متعدد حوزه علمیه خواهران اعم از ستاد و صف مشخص گردد به چه میزان و درصدی از تحقق این ویژگی ها توفیق خواهیم یافت.

اهداف کلان چشم انداز

برخی از اهداف کلان حوزه های علمیه، در سند چشم انداز، چنین بیان شده است؛

• فعال در فهم جامع دین با تکیه بر فقه حکومتی و رویکرد فقه جواهری به ویژه در عرصه زن و خانواده
• تامین و تولید علم، متناسب با نیاز جوامع و در تراز جهانی
• تبلیغ کارآمد و پاسخگو به نیازهای دینی جامعه و نظام در سطح ملی و فراملی به ویژه در عرصه زن و خانواده
• حضور فعال، موثر و برجسته در عرصه های علمی، فرهنگی و تمدنی در سطح بین الملل
• نقش آفرینی فعال و موثر در مدیریت تحولات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی همسو با آرمان های انقلاب و نظام اسلامی
• ایفای نقش موثر در دستیابی به علوم اجتماعی و انسانی مبتنی بر آموزه های وحیانی در حهت استقرار تمدن جهانی اسلام
• معرفی هویت، رسالت، منزلت والای زن مسلمان و الگوی خانواده دینی

تاکید بر فهم دین از زاویه نگاه فقه حکومتی و جواهری، ترسیم افق علمی و پاسخگویی در تراز جهانی، نقش آفرینی در تحولات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور و حضور فعال در عرصه های بین المللی تمدنی، سرفصل های شاخص این بخش از سند چشم انداز می باشد.

اما آنچه که در قسمت سیاست های کلان حوزه های علمیه خواهران مرور خواهیم کرد؛

• اهتمام ویژه بر تحقق اندیشه ها و رهنمودهای امام راحل(ره) و مقام معظم رهبری(دام ظله العالی) و بهره مندی از منویات و فرمایشات مراجع عظام(مد ظلهم)
• تاکید بر عدالت محوری و شایسته گزینی
• اهتمام ویژه به نقش آفرینی موثر با نهادهای علمی و تربیتی در سطح ملی و فراملی
• اهتمام به بهره گیری از ظرفیت ها و توانمندی های بانوان در فرآیند تصمیم سازی، مدیریت و تعلیم و تربیت حوزه های علمیه خواهران
• اهتمام به شناسایی و جذب استعدادهای برتر
• هوشمندی و مراقبت در بهره برداری از فناوری های نوین 
• اهتمام به هدایت نهادها و جریان های فکری-فرهنگی در سطح ملی و فراملی
• توجه ویژه به مقابله با خرافات، آداب و نفی دیدگاه های انحرافی در زمینه زن و خانواده
• تاکید بر حفظ و گسترش ارتباطات مردمی و تعاملات اجتماعی همدلانه حوزه های علمیه خواهران با جامعه بانوان
• اهتمام به توسعه و گسترش فضای مناسب جهت اقبال عمومی بیشتر به انقلاب اسلامی، تشیع، روحانیت و حوزه های علمیه خواهران

ناگفته پیدا است که تدوین گران سند چشم انداز و ترسیم کنندگان افق های آن، با نگاهی دوراندیشانه و متعالی، ظرفیت عظیم و تاثیرگذاری را برای حوزه های علمیه خواهران متصور شده و با تصویرسازی کلان و راهبردنگارانه، گام های لازم را برای اصطیاد آنچه که ضروریِ جهانِ امروز و شایسته و در توانِ بازوهای توانمند حوزه های خواهران است را به خوبی تنقیح کرده اند که مکمل این گام های لازم و ضروری و محقِق آنها، برنامه ریزی و عملیات های درست و کافی خواهد بود که ان شاءالله به مدد و لطف خداوند متعال و با عنایات حضرت ولی عصر(ع) تبلور و تحقق عینی و واقعی خواهند یافت
در ادامه به برنامه پنجساله خواهیم پرداخت.

انتهای پیام/