به گزارش پایگاه خبری و رسانه ای حوزه های علمیه خواهران، کرسی علمی _ ترویجی «نقد گزاره عدم تطابق برخی آیات قرآن با علم و فهم مخاطبان عصر نزول» با حضور استاد ارائه دهنده حجت الاسلام محمد رضا خانی مدرس سطوح عالی در اصفهان ،قم و اراک و استاد دانشگاه ، و استاد ناقد خانم دکتر دست رنج مدرس دانشگاه اراک و دبیر علمی جلسه خانم وکیلی معاون آموزش حوزه علمیه خواهران استان مرکزی در سالن همایش دانشکده علوم انسانی شهر اراک برگزار شد.

حجت الاسلام خانی بحث خود را با چند مثال شروع کرد: مثال اول آیاتی که بر حرکت خورشید دلالت دارند وَالشَّمْسُ تَجْرِی لِمُسْتَقَرٍّ لَهَا (سوره یس آیه ۳۸) در محاجه حضرت ابراهیم فَإِنَّ اللَّهَ یَأْتِی بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا مِنَ الْمَغْرِبِ (سوره بقره آیه ۲۵۸) در ماجرای ذوالقرنین حَتَّیٰ إِذَا بَلَغَ مَغْرِبَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَغْرُبُ فِی عَیْنٍ حَمِئَةٍ (سوره کهف آیه ۸۶) و گفت : طبق نظریه برخی از قرآن پژوهان این آیات مطابق با هیئت حاکم در زمان نزول قرآن یعنی هیئت بطلمیوسی نازل شده است بر حرکت خورشید به دور زمین دلالت دارند .

وی افزود: با اینکه بطلان حرکت خورشید به دور زمین امروزه به اثبات رسیده است ولی جهت‌گیری آیات قرآن در بیان حرکت خورشید به تصویر کشیدن قدرت و عظمت خداوند از طریق احتجاج به مشهودات متعارف و مطابق با باورهای معاصران نزول قرآن است نه زمینه چینی برای تبیین واقعیت فیزیکی امر خورشید و کشف اعجاز علمی قرآن در قرن‌های بعدی .

حجت الاسلام خانی نظریه خطای هوشمندانه در آیات علمی قرآن را تحلیل کرد و گفت :بحث از وجود گزاره‌های علمی مطابق با باور مخاطبان عصر نزول و مخالف با علم یکی از مباحث علوم قرآن و ذیل بحث ارتباط قرآن با فرهنگ زمانه و تاریخمندی قرآن کریم قرار دارد

وی تصریح کرد: برخی از پژوهشگران به انگیزه دفاع از قرآن بر این باورند که قرآن به قصد تربیت و هدایت مخاطبین نخستین از روی آگاهی و عمد آموزه‌هایی را که منطبق با فهم عرب حجاز از جهان و طبیعیات بوده پذیرا شده و انعکاس داده است .

مدرس حوزه ادله نظریه خطای هوشمندانه در آیات علمی قرآن را اینگونه بیان کرد: دلیل اول درک مردم عصر نزول در حد حواس و خیال آنان بوده و مطالب دقیق معرفتی و علمی برای آنان قابل درک نبوده است نه با زبان انسان‌ها با آنها سخن می‌گوید اساساً ارتباط زبانی در یک بافت تاریخی و در یک زمان و مکان معین قابل تعریف است لذا هیچ زبانی ظرفیت آن را ندارد که متناسب با اهل زبان در تمام اعصار باشد و یک ارتباط فراتاریخی ایجاد کند در نتیجه مقتضای بلاغت قرآن این است که سطح فهم ساده و ابتدایی مخاطبانش را رعایت کند و الفاظ رایج آن مردم و از جمله گزاره‌های علمی را با همان معانی رایج میان آنها استعمال کند

مدرس دانشگاه اراک افزود :در آیاتی از قرآن کریم به این موضوع اشاره شده است «وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِیُبَیِّنَ لَهُمْ»(سوره ابراهیم آیه ۴) انبیا به لسان قومشان سخن می گفتند .

وی خاطر نشان ساخت : بحث زبان لزوماً بحث واژگانی نخواهد بود بلکه واژگانی هستند که بار فرهنگی دارند وقتی پیامبران با زبان قومشان سخن می‌گویند یعنی با زبانی که با مشخصه‌های اجتماعی هویتی فرهنگی و باورهای آنها سنخیت دارد و لزوماً زبان عربی نیست اما موضوع زبان قرآن یکی از مقوله‌های بسیار مهم است که در ارائه صحبت های دکتر خانی بیان شد.

دست رنج به تاریخ‌مندی یا زمان‌مندی قرآن اشاره کرد و افزود: اگر معتقد به زمانمندی قرآن شویم در آن بازه زمانی متوقف خواهد شد اگر کسی معتقد باشد که قرآن تاریخمند است یعنی اگر بگوید در یک برهه زمانی قرآن نازل شده دیگر با جامعیت و جاودانگی قرآن در تعارض است قرآن کریم رسالت فرهنگ سازی دارد اگر بحث فرهنگ را خیلی گسترده ببینیم منحصر به آیات علمی و گزاره‌های علمی قرآن نمی‌شود خصوصاً اینکه قرآن مخاطبین خود را به امی تعبیر کرده است زیرا جامعه عرب جاهلی ها دیدگاه‌های علمی نداشتند و مانند یونان باستان و جوامع متمدن دارای نظریه‌های علمی نبوده‌اند.