نخستین روزشمار هفته تکریم مقام استاد با عنوان «عزت نفس و جلوههای نورانی آن در تربیت اخلاق طلبه تراز» توسط ادارهکل اساتید حوزههای علمیه خواهران کشور منتشر شد.
به گزارش پایگاه خبری و رسانهای حوزه علمیه خواهران، به همت ادارهکل اساتید حوزههای علمیه خواهران، نخستین روزشمار هفته تکریم مقام استاد همزمان با ۱۲ اردیبهشتماه سالروز شهادت مجاهد شهید مرتضی مطهری و با عنوان «عزت نفس و جلوههای نورانی آن در تربیت اخلاق طلبه تراز» منتشر شد.
۱. وبینار سراسری «عزت نفس و جلوههای نورانی آن در تربیت اخلاق طلبه تراز» با سخنرانی استاد حجتالاسلام والمسلمین مجتبی فاضل مدیر مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران کشور، صبح امروز برگزار شد.
۲. پیامک تبریک روز استاد، به همه اساتید حوزههای علمیه خواهران ارسال شد که متن آن به شرح زیر است:
بر این باوریم که" معلم و استاد" تداوم تجلی با شکوه "علم ادم الاسماء کلّها" در زمین است. بال فرشتگان فرش راهتان که می آموزید تا باغستان علم سبز بماند. روزتان مبارک
اداره اساتید مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور
۳. محتوای مرتبط با عنوان روز اول روزشمار هفته تکریم مقام استاد ارائه شد که متن آن نیز به شرح ذیل است:
عزت نفس از مفاهیم ارزشمندی است که بخش قابل توجهی از معارف و آموزه های دینی بدان پرداخته است.
در منطق قرآن کریم نوع انسان "فی نفسه کریم" خلق شده و شایستگی کرامت زاید را هم داراست؛ عزت نفس در بیان زیبا و اصیل امام عالمان علی علیه السلام از دو منظر این گونه بازتاب داده شده است :
یَا بُنَیَّ إِذَا نَزَلَ بِکَ کَلَبُ الزَّمَانِ وَ قَحْطُ الدَّهْرِ فَعَلَیْکَ بِذَوِی الْأُصُولِ الثَّابِتَةِ الْفُرُوعِ النَّابِتَةِ مِنْ أَهْلِ الرَّحْمَةِ وَ الْإِیثَارِ وَ الشَّفَقَةِ فَإِنَّهُمْ أَقْضَی لِلْحَاجَاتِ أَمْضَی لِدَفْعِ الْمُلِمَّاتِ
فرزندم هنگامی که سختی های زمان و کمبودهای دوران، دامان تو را گرفت از کسانی کمک بخواه که دارای ریشه های ثابت خانوادگی و شاخه های پربارند؛ آنهایی که اهل رحمت و ایثار و شفقت هستند؛ چرا که آنها در قضای حوائج سریع تر و در دفع مشکلات مؤثرترند.
معلم حکمت و ادب امام سجاد علیه السلام می فرماید: ما أُحِبُّ أنَّ لِی بِذُلِّ نَفسِی حُمُرُ النَّعَم« مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۴۶۴»
دوست ندارم دارای شتران سرخ مو(کنایه از ثروت کلان) باشم، ولی در برابر تحصیل آن، لحظهای تن به ذلّت دهم.
عزت نفس از مفاهیم ارزشمندی است که بخش قابل توجهی از معارف و آموزه های دینی بدان پرداخته است.
در منطق قرآن کریم نوع انسان "فی نفسه کریم" خلق شده و شایستگی کرامت زاید را هم داراست.
در دیدگاه اسلام، عزت نفس سبب استقلال، تقویت اراده، دوری از گناه، قناعت، شجاعت، عفو، بردباری و پست شمردن امیال نفسانی و باور به ضعف ها و قوت های خویش است.
از مطالعه تحلیلی سخنان گهربار معصومین علیهم السلام می توان دریافت که عزت نفس دارای مراتب است.
خوشا انسانی که وجود خود را به اعلی مرتبه آن آراسته است.
امام باقر علیه السلام:
"طَلَبُ الحَوائجِ اِلَی النّاسِ اِستِلابٌ لِلعِزِّ...وَالیأس عَمّا فِی أَیدِی النّاسِ عِزُّ المُؤمِنِ فِی دِینِه"بحارالانوار، ج ۷۵، ص ۱۱۲
حاجت خواستن از مردم، موجب سلب عزّت خواهد شد، و قطع امید از آنچه در دست مردم است، مایه عزّت مؤمن در دینش است.
روان شناسان نیز در هر کیش و آیینی بر این مقوله تاکید بسیار دارند و پیشرفت و خودآگاهی را از نتایج عزت نفس برشمرده و بر حفظ و ارتقای آن، تاکید دارند.
کوپر اسمیت عزت نفس را هسته مرکزی ساختار روان شناسی انسان می داند. عشق به خود یا همان تربیت خود و اتخاذ شیوه درست زندگی یکی از ویژگیهای شخص دارای اعتماد به نفس است، چنین شخصی همه را در موفقیتها و پیشرفتهای خود سهیم میداند و از سوی دیگر هرگز خود را تحقیر نمیکند و ارزش و منزلت خود را پایین نمیآورد.
انسان خودآگاه که تصوری شفاف و قاطع از درست و نادرست دارد، در مواجهه با یک تصمیم سخت یا یک بحران، آشفته و پریشان نخواهد شد؛ به اهداف خویش دست می یابد، چرا که نقاط ضعف و قدرت خویش را به خوبی میشناسد، از نقاط ضعف خود تا حد امکان دور شده و از نقاط قوت خود نهایت بهره را میبرد.
در واقع یکی از نشانه های عزت نفس آگاهی و شناخت خود است انسان عزت مند به توانمندی ها و ضعف خود اگاه است و صادقانه با آن روبرو می شود.
این معنا درکلام گهربار امام صادق بسیار عمیق جلوه نموده است :
لایَنبَغِی لِلمُؤمِنِ أَن یَذِلَّ نَفسَهُ قِیلَ لَهُ وَکَیفَ یَذِلّ نَفسَهُ؟ قالَ یَتَعَرَّضُ لِما لایُطیقُ (فروع کافی، ج ۵، ص ۶۳)
سزاوار نیست مؤمن خود را ذلیل کند، سؤال شد: چگونه خودش را ذلیل میکند؟ فرمود: خود را در معرض کاری که از او ساخته نیست، قرار دهد.
عزت نفس در بیان زیبا و اصیل امام عالمان علی علیه السلام از دو منظر این گونه بازتاب داده شده است :
یَا بُنَیَّ إِذَا نَزَلَ بِکَ کَلَبُ الزَّمَانِ وَ قَحْطُ الدَّهْرِ فَعَلَیْکَ بِذَوِی الْأُصُولِ الثَّابِتَةِ الْفُرُوعِ النَّابِتَةِ مِنْ أَهْلِ الرَّحْمَةِ وَ الْإِیثَارِ وَ الشَّفَقَةِ فَإِنَّهُمْ أَقْضَی لِلْحَاجَاتِ أَمْضَی لِدَفْعِ الْمُلِمَّاتِ
فرزندم هنگامی که سختی های زمان و کمبودهای دوران، دامان تو را گرفت از کسانی کمک بخواه که دارای ریشه های ثابت خانوادگی و شاخه های پربارند؛ آنهایی که اهل رحمت و ایثار و شفقت هستند؛ چرا که آنها در قضای حوائج سریع تر و در دفع مشکلات مؤثرترند.
پس نماد عزت نفس از یک منظر این است که در تعامل های ناگزیر انسانی ،سراغ دونان نرفتن و از منظری دیگر اجابت درخواست دیگران با رایحه رحمت و شفقت و مبتنی بر ریشه و اصالت .
گرفتن شرزه شیری را در آغوش میان آتش سوزان خزیدن
کشیدن قله الوند بر دوش پس آنگه روی خار و خس دویدن
مرا آسان تر و خوش تر بود زان که بار منّت دونان کشیدن
معرفی منابع:
پیام امام امیرالمومنین مکارم شیرازی ،ناصر،تهیه جمعی از فضلا،داراکتب الاسلامیه تهران ۱۳۸۶ ج۹ صفحه ۶۲۶
عبدالله جوادی آملی، تفسیر انسان به انسان، قم، اسرا، ۱۳۸۴.
عباس جوانشیر، تحلیل پیامدهای عزت نفس از منظر قرآن، احادیث و روان شناسی، نشریه مطالعات حدیث پژوهی، بهار و تابستان ۱۴۰۱، شماره ۱۳.
براندل ناتانیل، روانش شناختی عزت نفس، ترجمه مهدی قراچه داغی، تهران، نشر نخستین، بهار ۱۳۸۵
اکرم مقدم اصل، اعتماد به نفس، تهران، نشر حضور، ۱۳۸۵
پایان پیام /
نظر شما