به گزارش پایگاه خبری رسانه‌ای حوزه علمیه خواهران، به همت اداره‌کل اساتید حوزه علمیه خواهران، ششمین روزشمار هفته تکریم مقام اسناد با عنوان "استاد و گام‌های تدریس کیفی" منتشر شد.

هوالعلیم

منظور از تدریس کیفی بررسی میزان مؤثر بودن فعالیت‌های تدریس است که به مؤلفه‌هایی چون مهارت‌های تدریس، انگیزش، شخصیت، رفتار در کلاس و توانایی علمی استاد وابسته است. کاربست تکنیک های مطلوب جهت تسهیل یادگیری وامدار عوامل مختلفی است از جمله:

_طراحی مؤثر برنامه درسی و محتوای دوره‌ها

_بافت و زمینه‌های مختلف یادگیری

مطالعات هدایت شده

_یادگیری‌های پروژه محور و مشارکتی

_محیط‌های یادگیری سازگار با موضوع

_بازخوردها و ارزیابی‌های مستمر و مؤثر نتایج یادگیری

شناخت ویژگی‌های مخاطب و فراگیر

تدریس کیفی مبتنی بر دو اصل اساسی است:

_مجموعه ای از مهارت‌ها و رویه‌های خاص که حاصل پژوهش در آموزش است.

_مبتنی بر نیازهای بافتی و زمینه‌ای خاص است.

شناخت مقتضیات خاص تحصیل بانوان در حوزه های علمیه با افق دید فراخ، محقق اصل دوم خواهد بود.

در اصل اول، ایجاد رویه پرسش و پاسخ و رابطه‌ی تعاملی استاد و فراگیر از اولین قدم های وصول به تدریس کیفی به حساب می‌آید، مدل‌ها و روش‌های مختلف اجرای تدریس کیفی را می‌توان با تجربه‌نگاری دقیق علمی از میان تجارت اساتید پیش کسوت احصا نمود.

یکی از روش‌های مؤثر در این زمینه به خصوص در دروس تفسیری سطح دو، تجربه‌ای است که در سطور پیش رو تقدیم می‌گردد، این تجربه در جمع تعدادی از اساتید مدارس حوزه های علمیه و توسط مدرس سطوح عالی حوزه و دانشگاه، جناب حجت الاسلام و المسلمین حکیم ارائه شده است: از نگاه ایشان، استفاده از روش‎های فعال و مشارکت دانش پژوهان در امر یادگیری می‎بایست جایگزین روش‎های سنتی باشد که در آن انتقال مفاهیم علمی به شکل استاد محور پیش می‎رود. برای نمونه در دروس تفسیری یکی از روش‌های مشارکتی پویا در تدریس، آن است که استاد بنا به طرح درس نیمسالی، 12 تا 15 موضوع را مشخص کند، سپس یک جزء قرآن را در نظر گرفته، از طلاب بخواهد هر کدام از موضوعات را به قسمت مشخص شده قرآن ارائه داده و بررسی کند که موضوع تعیین شده را با کدام آیه و با چه روشی می‌توان منطبق نمود. 

دانش پژوه با تأمل در این مقوله می‎تواند ارتباط میان هر کدام از موضوعات با قرآن را با سه روش ذیل مشخص کند: برداشت از دلالت آیه / برداشت از تفسیر/ برداشت شخصی زمان بررسی و ارائه برداشت‌ها، تمام طول دوره نیمسال تحصیلی خواهد بود. هر یک از طلاب در زمانبندی مشخص، دریافت‎های خود را در قالب کنفرانس ارائه خواهند کرد. 

پیش‌خوانی و خلاصه نویسی از مبحث مورد نظر برای بقیه طلاب نیز ره‌آوردی علمی به دنبال دارد، با استفاده از روش فوق، نتایج ذیل به دست خواهد آمد: - ایجاد ضرورت برای تفکر و اندیشیدن - تطبیق تفسیر با آیات - آشنایی و آشتی با مفاهیم قرآن - آشنایی و مراجعه به متون عربی با ذکر این مثال، اهمیت مشارکت طلاب در امر تدریس و میزان بالای تعمیق مباحث در یادگیری، روشن می‎شود. مناسب است اساتید محترم در بکارگیری روش‎های تدریس نوین اهتمام بیشتری داشته باشند تا شاهد پویایی و نشاط علمی لازم در تعمیق مباحث و مفاهیم درسی باشیم.

معرفی منابع:

ارزشیابی تدریس کیفی بر اساس مدل هنارد و روسور از دیدگاه دانشجویان دکتری، محمدرضا یوسف زاده، دو ماهنامه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، مهر و آبان1395، شماره101.

انتهای پیام/