به گزارش پایگاه خبری و رسانه‌ای حوزه‌های علمیه خواهران/قم، چهل و یکمین دوره مسابقات قرآن کریم در ایران ۷ تا ۱۲ بهمن برای نخستین‌بار در مشهد مقدس و به میزبانی آستان مقدس حضرت رضا، با حضور ۵۹ قاری و حفظ کل قرآن کریم از ۲۷ کشور جهان و با شعار «قرآن تنها نسخه کمال» برگزار شد. در این مسابقات که ۳۶ نفر از برادران و ۲۱ نفر از خواهرا حضور داشتند، برادران در بخش‌های حفظ کل، قرائت، تحقیق و ترتیل و خواهران در دو بخش حفظ کل و قرائت با یکدیگر به رقابت پرداختند که از میان بانوان حاضر در رشته حفظ کل، خانم فاطمه دلیری محصل سطح ۲ مدرسه علمیه حضرت خدیجه سلام‌الله‌علیها قم توانست عنوان مقام اول در مسابقات بین‌المللی قرآن کریم کسب کرد. بانوی طلبهٔ دهه هشتادی که با دختر خردسال خود بر روی سن رفت تا ثابت کند موفقیت‌های دنیا توأمان با ایفای نقش مادری امکان‌پذیر است. گفت‌وگویی با این بانوی موفق قرآنی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید؛

ـ بعد از معرفی اجمالی خود، بفرمایید چرا و چگونه به وادی حفظ قرآن وارد شدید؟

فاطمه دلیری متولد ۸۳ و دارای مدرک لیسانس علوم قرآن و حدیث و در سطح ۲ حوزه علمیه مشغول تحصیل هستم. متأهل و یک فرزند ۲ ساله دارم. از کودکی و به تشویق والدین حفظ قرآن را آغاز کردم و از همان کودکی علاقه داشتم در مسابقات مختلف شرکت کنم و می‌کردم! مسابقاتی چون دانش‌آموزی، مسابقاتی که ارگان‌های مختلف هر ساله برگزار می‌کنند، مسابقات کانون مساجد، مسابقات کشوری دارالقرآن امام علی علیه السلام و مسابقاتی که مرکز خدمات حوزه ویژه طلاب برگزار می‌کرد.

ـ همسرتان در مسیر حفظ قرآن چگونه و تا کجا با شما همراه بودند؟

بنده حفظ قرآن را قبل از ازدواج به لطف خدا به پایان رسانده بودم و برای تثبیت و آمادگی در مسابقات نیاز به وقت گذاشتن بیرون از خانه نبود و تنها با مرور و استماع تلاوت و مباحثه و پرسش تلفنی برای مسابقات آماده می‌شدم. برای شرکت در مسابقات و دوره‌های مختلف از جمله تربیت مربی حفظ قرآن، تربیت داور، جلسات اشکال گیری صوت و لحن و تجوید و... که نیاز به رفت و آمد و هماهنگی داشت، همسرم همیشه سعی داشتند شرایط را برای من مهیا کنند که تا حد امکان از این مسابقات و کلاس‌ها استفاده کنم.

ـ حفظ قرآن و تثبیت آن مدت زمان زیادی نیاز دارد و قاعدتاً باید با آرامش خاطر انجام شود. با وجود همسر و فرزند کوچک و البته مشغولیت در حوزه به عنوان طلبه، چگونه توانستید نقش مادری، همسری، طلبگی و حافظ بودن را مدیریت زمانی کنید؟

آموختن اصول برنام‌ریزی به فرد کمک می‌کند تا زمان را بهتر مدیریت کند، از جمله اینکه چگونه از وقت‌های مرده استفاده بهتری کند و یا هنگام انجام یک کار ذهن خود را از مشغولیت به کارهای دیگر باز دارد؛ مشغولیت ذهنی شخصی که تمایل به حفظ قرآن دارد و مادر است، نباید آنقدر باشد که همسر و فرزند تحت الشعاع قرار بگیرند و متوجه درگیری ذهنی او بشوند، به عنوان مثال هنگام انجام کارهای خانه با فراغت بال به امور خانه بپردازد و به عنوان یک زن باید اولویت‌های زندگی خود را مشخص کند، اگر اولویت زندگی‌اش همان‌گونه که خدا می‌خواهد، مادری و همسری باشد نه تحصیل، خدا ان‌شاءالله توفیق علم‌آموزی را هم به او می‌دهد.

علمی خوب است که در مسیر نزدیک شدن به خداوند متعال باشد نه دور شدن از او و باز ماندن از وظایف اصلی. بنده بعد از به دنیا آمدن فرزندم تحصیل را به صورت غیرحضوری ادامه دادم (البته یک ترم را به صورت نیمه‌حضوری یعنی ۲ روز حضوری و مابقی دروس را از دورس مجازی انتخاب واحد کردم) با مهد گذاشتن فرزندم به‌خصوص در سن کم موافق نبودم و این ترم را نیز به‌دلیل مسابقات بین‌المللی مرخصی گرفتم، چرا که جمع درس و مرورهای سنگین و خانه‌داری برایم ممکن نبود.

ـ قرآن و آیات نورانی آن در زندگی یک زن چگونه می‌تواند جریان داشته باشد و او را به سمت یک مادر/همسر/ دانشجوی موفق سوق دهد؟ قرآن چگونه به شما در تصمیم‌گیری‌ها و چالش‌های زندگی کمک کرده است؟

تأثیر قرآن و معارف اهل بیت علیهم السلام به هر شخص در جامعه با هر منصب و مقامی، باید این باشد که جهان‌بینی ما یک جهان‌بینی توحیدی شود و تعریف ما از هر مسأله دقیقاً همانی باشد که خداوند فرموده است، در نهایت باید در هر مسأله‌ای تصمیم متناسب با فرامین الهی بگیریم.

اما اینکه چگونه می‌توان با معارف قرآن و روایات به سمت کمال حرکت کرد، نخست در گام اول این است هرآنچه که می‌دانیم، باید سعی کرد رعایت کنیم،  چرا که اغلب دانسته‌های ما برای داشتن یک زندگی موفق و مطلوب خدایی کافی است، اما به دانسته‌هایمان عمل نمی‌کنیم. اگر به دانسته‌هایمان عمل کنیم، آن زمان است که هرچه بیشتر علم کسب کنیم و در مسیر رضایت الهی از آن استفاده کنیم، رو به جلو خواهیم بود، اما اگر علم بیاموزیم اما علم در عمل ما جلوه نکند، نبودنش بهتر از بودنش است. همانگونه که امام خمینی فرموده اند: «من نیز چندان عقیده به علم فقط ندارم و علمی که ایمان نیاورد‏‎ ‎‏حجاب اکبر می‌دانم.»

همچنین خواندن دائمی قرآن و انس با معارف آن، برای انسان منظومه فکری ایجاد می‌کند که در تصمیمات مختلف و چالش‌ها به او کمک می‌کند. اینکه بسیاری از مردم دچار سردرگمی و سرگردانی هستند و  نمی‌دانند چه کنند، یکی از علت‌های آن سرگردانی این است که از  منبع اصلی غافل شده‌اند.

ـ تا جایی که اطلاع دارم، شما حافظ نهج‌البلاغه نیز هستید، درباره حفظ سخنان گهربار حضرت علی توضیحاتی بفرمایید. آن را در چند سالگی حفظ کردید، دلیل خاصی برای حفظ آن داشتید؟

بنده در دورانی که مشغول به تثبیت قرآن در کلاس استاد مخلص قرآن خانم نجفی بودم و به تشویق ایشان هرجلسه یک حکمت از نهج البلاغه را حفظ می‌کردیم و می‌خواندیم، در حقیقت شروع حفظ نهج البلاغه من در کلاس ایشان بود که آن ‌زمان ۱۵ ساله بودم.

پس از حفظ ۵۰ حکمت متوجه شدیم مسابقاتی که به خاطر ندارم از طرف کجا برگزار می‌شد، با عنوان حفظ «نهج‌البلاغه» که شامل ۵۰ حکمت اول و خطبه صفات المتقین(خطبه همام) می‌شود. من به بهانه آن مسابقه، شروع به حفظ آن خطبه کردم و آنقدر جذب محتوای شیرین و عمیق خطبه شدم که در کمتر از یک هفته خطبه را به پایان رساندم که یکی از شیرین‌ترین تجربه‌های زندگی ام بود.

در ادامه سایر حکمت‌ها و بعد نامه‌های نهج‌البلاغه را در طول یکسال حفظ کرده و به صورت تلفنی به استاد نجفی تحویل می‌دادم. پس از آن در کلاس حفظ خطبه‌های حرم مطهر حضرت معصومه و در کلاس استاد فرهیخته خانم موسوی ثبت نام کردم. آن‌زمان آبان ماه سال ۱۳۹۹ بود که چند ماه از ازدواجم می‌گذشت، در واقع علت حفظ نهج‌البلاغه برای من علاقه به سخنان حضرت بود. انگیزه‌ای از جهت مسابقه درکار نبود، چون مسابقه خاصی برای حفظ نهج البلاغه برگزار نمی‌شود و تنها مسابقه‌ای که دادم همان بود که در ابتدا عرض کردم.

این نکته را باید همواره در نظر داشت که حفظ سخنان گهربار حضرت با خواندن معمولی تفاوت دارد. اینکه الفاظی را که حضرت بیان فرموده، حفظ و تکرار کنیم و بفهمیم، شیرین تر از ترجمه است. جدای از برکت حفظ و به بهانه تسلط که فرد باید بسیار تکرار کند، با این خواندن و مرور گویی هر بار متوجه نکات جدیدی از کلام مولا می‌شود.

بسیاری از اوقات ۱۵ سطر حفظ در طول هفته انجام می‌دادم و اگر حدودی بخواهم عرض کنم ۲۰۰ حکمت، ۵۰ نامه و ۷۰ خطبه برنامه مرور هفتگی‌ام بود. اگرچه آنچنان مسلط نیستم و دوماه گذشته به خاطر مسابقات اخیر نتوانسته‌ام نهج البلاغه بخوانم) همین حفظ و مرورها باعث می‌شود بارها و بارها نهج البلاغه را دوره کنیم و این در حالت عادی بعید به نظر می‌رسد. من زیاد خواندن و انس را یکی دیگر از دلایل حفظ نهج البلاغه می‌دانم.

ـ بانوانی در جامعه هستند که تمایل به حفظ قرآن دارند اما به دلایلی چون مشغله کاری و یا تحصیل در دانشگاه و حوزه به لحاظ کمبود وقت از این امر غافل می‌شوند، چه توصیه‌ای برای حفظ به آنان دارید؟

من از قول یکی از اساتید مطرح حفظ شنیده‌ام که فرموده بودند برای یک دوره حفظ، به طور میانگین دو هزار ساعت زمان باید گذاشت، در یکی از آمارها نیز اعلام شده بود میانگین استفاده از فضای مجازی در ایران بیش از دو هزار ساعت است. این را به عنوان این‌نکته عرض می‌کنم که بسیاری از مواقع که وقت نداریم در حقیقت نمی‌دانیم چطور به بهترین نحو از وقت خود استفاده کنیم.

از سویی حفظ قرآن یک کار تخصصی و سخت است و وقت گذاشتن نیاز دارد. مانند پاس کردن یک واحد درسی یا گذراندن یک ترم نیست که چند کتاب را بخوانیم و بفهمیم و برویم برای امتحان و نمره خوبی هم بگیریم. برای حفظ باید اصول حفظ را یاد بگیریم از جمله نظم و استمرار و خواندن ده درس که از ضروری‌ترین مسائل در حفظ به شمار می‌روند. اگر نظم نباشد جبران آسیب‌های حفظ آسان نیست، زحمات فرد به هدر می‌رود و خیلی زود محفوظات را فراموش می‌کند. اگر صفحه‌ای را خوب حفظ نکند و سرسری بگیرد آن ضعف با او همراه خواهد بود و او را بی‌انگیزه خواهد کرد. اما راه بسیار شیرین است و برکات فراوانی دارد و هر کس در این راه قدمی برداشته، به‌یقین اثرش را دیده است.

به افرادی که علاقه دارند توصیه می‌کنم حتماً با کلاس پیش بروید تا نظم و استمرار داشته باشید، گرچه حفظ کل قرآن هدف ارزشمندی‌ست اما بنده عرض می‌کنم هدف لازم نیست از ابتدا حفظ کل قرآن باشد، یک قسمتی را تعیین کنید اما محکم و بی‌عیب حفظ کنید و از مرور آن غافل نشوید.

ـ آیا صرف حفظ کردن آیات قرآن انسان به حقیقت وجودی زندگی می‌رسد؟

حفظ قرآن همان‌طور که در روایات با عنوان حملة القرآن آمده، آثار و برکات زیادی دارد. اگرچه در ترجمه واژه حملة‌القرآن اختلاف است، اما قدر متیقن آن حفظ ظاهری الفاظ قرآن است. با این وجود چیزی که مسلم است این است که حفظ قرآن مقدمه بسیار خوبی برای عمل است، اگر شخص از این مقدمه بهره ببرد بسیار جلو خواهد بود، در غیر این صورت تفاوتی نخواهد داشت.

ـ در پایان اگر نکته‌ای مانده، بفرمایید.

به‌نظر بنده بهتر است درباره قرآن در حوزه‌های علمیه بسیار بیشتر کار شود. قرآن به عنوان جامع علوم و دریای بی‌انتهای علم، حداقل در حوزه‌ها باید به عنوان درس اصلی ارائه شود. چرا که هرچه می‌خوانیم برای فهم بهتر و دقیق‌تر قرآن و روایات است، اما این دو مهجور مانده‌اند.

«قرآن نوری است که خاموشی ندارد، چراغی است که درخشندگی آن زوال نپذیرد، دریایی است که ژرفای آن درک نشود، راهی است که رونده آن گمراه نگردد، شعله‌ای است که نور آن تاریک نشود.... قرآن، معدن ایمان و اصل آن است، چشمه‌ای دانش و دریاهای علوم است، سرچشمه عدالت و نهر جاری دل است، پایه‌های اسلام و ستون‌های محکم آن است، نهرهای جاری زلال حقیقت و سرزمین های آن است. 

 دریایی است که تشنگان آن، آبش را تمام نتوانند کشید و چشمه‌ای است که آب کمی ندارد... خدا قرآن را فرو نشاننده عطش علمی دانشمندان و باران بهاری برای قلب فقیهان و راه گسترده و وسیع برای صالحان قرار داده است.» امام علی در خطبه ۱۹۸ نهج البلاغه ترجمه دشتی فرموده‌اند.

طاهره راهی

انتهای پیام/