چرایی صدور قطعنامه ۵۹۸ پس از فتح خرمشهر و پذیرش آن توسط ایران

استاد مدرسه علمیه فاطمیه محلات گفت: قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل که در ۲۰ ژوئیه ۱۹۸۷ تصویب شد، بیش از پنج سال پس از فتح خرمشهر به عنوان نقطه عطفی در جنگ ایران و عراق صادر و یک سال بعد توسط ایران پذیرفته شد.

به گزارش پایگاه خبری و رسانه‌ای حوزه‌های علمیه خواهران/مرکزی ،خانم طاهره لطیفی، استاد مدرسه علمیه فاطمیه محلات در گفت‌وگویی، در پاسخ به این سؤال که چرا قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل پس از فتح خرمشهر صادر شد و ایران آن را پذیرفت؟ بیان کرد: شورای امنیت سازمان ملل در ۲۰ ژوئیه ۱۹۸۷ قطعنامه ۵۹۸ را به اتفاق آرا تصویب کرد که خواستار آتش‌بس فوری و عقب‌نشینی نیروها به مرزهای بین‌المللی در جنگ ایران و عراق بود. این قطعنامه بر اساس مواد ۳۹ و ۴۰ منشور ملل متحد و تحت فصل هفتم صادر شده و ایجاد کمیته‌ای برای تعیین متجاوز جنگ و آزادی اسرای جنگی مطابق کنوانسیون ژنو را پیش‌بینی می‌کرد.

وی گفت: فتح خرمشهر در سال ۱۳۶۱ یکی از بزرگ‌ترین پیروزی‌های نظامی ایران در جنگ بود، اما قطعنامه ۵۹۸ بیش از پنج سال پس از این رخداد مهم صادر شد.

خانم لطیفی افزود: تأخیر در صدور قطعنامه ناشی از تغییر موازنه نظامی بود؛ پس از فتح خرمشهر، ایران در موقعیت برتر قرار گرفت و جامعه بین‌المللی که قبلاً نگران تجاوز عراق بود، حالا نگران پیشروی ایران داخل خاک عراق بود. همچنین، شورای امنیت پیش از این قطعنامه‌های متفاوتی صادر کرده بود که فاقد قاطعیت و ضمانت اجرایی بودند و ایران آنها را قبول نداشت.

استاد مدرسه علمیه فاطمیه محلات تصریح کرد: با تشدید جنگ و افزایش حملات به کشتی‌های تجاری در خلیج فارس، حضور قدرت‌های بزرگ مانند آمریکا، فرانسه و انگلیس در منطقه افزایش یافت و فشار بین‌المللی برای پایان جنگ نیز بیشتر شد، همچنین گزارش‌های استفاده عراق از سلاح‌های شیمیایی علیه ایران، شورای امنیت را مجبور به صدور قطعنامه‌ای قاطع‌تر کرد.

خانم لطیفی اضافه کرد: ایران در ابتدا قطعنامه ۵۹۸ را نپذیرفت، اما در تیر ۱۳۶۷ تحت فشارهای نظامی و اقتصادی شدید، حمایت جهانی از عراق و تغییر محاسبات راهبردی، به آن تن داد. امام خمینی این پذیرش را به «نوشیدن جام زهر» تشبیه کرد.

وی کفت: از عوامل اصلی پذیرش می‌توان به دشواری‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌ها، فرسایش نیروهای نظامی، حمایت آمریکا و متحدانش از عراق و مفاد نسبتاً مطلوب قطعنامه که برای نخستین بار به تعیین طرف متجاوز پرداخته بود اشاره کرد.

خانم لطیفی اظهار داشت: اجرای قطعنامه عملاً در مرداد ۱۳۶۷ آغاز شد و پس از هشت سال جنگ خاتمه یافت. کمیته حقیقت‌یاب بلژیکی مسئول بررسی مشخصات متجاوز شد و در نهایت عراق به عنوان طرف متجاوز معرفی گردید، هرچند این نتیجه پس از حمله عراق به کویت در سال ۱۹۹۱ منتشر شد. پذیرش قطعنامه زمینه‌ساز آغاز مرحله بازسازی در ایران شد، اگرچه کمک‌های بین‌المللی به طور کامل تحقق نیافت.

وی در پایان خاطر نشان کرد: به این ترتیب، صدور قطعنامه ۵۹۸ پس از فتح خرمشهر ناشی از تغییر موازنه نظامی، نگرانی جامعه بین‌المللی از گسترش جنگ و استفاده از سلاح‌های شیمیایی بود و پذیرش آن توسط ایران حاصل ترکیبی از عوامل داخلی و خارجی، برای حفظ نظام و کشور در شرایط سخت آن زمان به شمار می‌رفت.

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha