معاون پژوهش حوزه علمیه خواهران استان بوشهر گفت: وقتی آموزش از حالت انتقال یکسویه اطلاعات خارج و به فرآیندی پژوهشمحور تبدیل میگردد، یادگیری نهتنها عمیقتر میشود، بلکه در ذهن و رفتار طلاب تثبیت میگردد.
به گزارش پایگاه خبری و رسانهای حوزههای علمیه خواهران/بوشهر، زهرا صداقت، معاون پژوهش حوزه علمیه خواهران استان بوشهر، در نشست علمی-پژوهشی طلاب مدرسه علمیه حضرت رقیه(س) برازجان با اشاره به اهمیت تحول در روشهای آموزشی اظهار داشت: پرسش اصلی این است که چه چیزی باعث میشود یادگیری پایدار شود که پاسخ را میتوان در واژه پژوهش یافت، یعنی جستوجو برای فهمیدن، پرسیدن و بازاندیشی در دانستهها است.
معاون پژوهش حوزه علمیه خواهران بوشهر، پژوهشمحوری را به معنای داشتن نگرشی کاوشگرانه به فرآیند یادگیری دانست و تصریح کرد: در این رویکرد، طلبه نباید صرفاً شنونده دانش باشد، بلکه باید کاوشگر، پرسشگر و تحلیلگر باشد و در حقیقت، کلاس درس به آزمایشگاه تفکر تبدیل میشود و استاد، نقش راهنما و تسهیلگر را ایفا میکند.
خانم صداقت تأکید کرد: پژوهشمحوری، ذهن طلبه را از مرحلهی حفظ کردن به سمت فهمیدن، تحلیل کردن و کاربرد دانش در موقعیتهای واقعی سوق میدهد.
وی در تشریح نقش پژوهشمحوری در ارتقای یادگیری، سه محور اصلی را برشمرد و توضیح داد: مشارکت فعال در پژوهش مانند طرح فرضیه و نتیجهگیری با فعالسازی چند برابری شبکههای عصبی، یادگیری را بهطور عمیق در حافظهی بلندمدت تثبیت میکند و محور دیگر، پیوند دادن یادگیری با مسائل و نیازهای واقعی، انگیزه طلبه برای کسب دانش را بهطور چشمگیری بالا میبرد و محور آخر اینکه، این رویکرد علاوه بر درک بهتر دروس، مهارتهای ضروری امروز مانند تفکر انتقادی، خلاقیت، کار گروهی و سواد اطلاعاتی را نیز توسعه میدهد.
معاون پژوهش حوزه علمیه خواهران استان بوشهر با اشاره به چالش فراموشی مطالب درسی پس از گذشت زمان، تأکید کرد: پژوهشمحوری از طریق سه راهکار اساسی از این امر ممانعت به عمل میآورد که «یادگیری معنادار» از طریق کشف مفهوم توسط خود طلبه و پیوند آن با تجربه شخصی، موجب ماندگاری دانش میگردد؛ راهکار بعدی، «مرور و بازتولید فعال» که طلبه را ناچار به تکرار و ارائهی مطالب در قالبهای جدید همچون گزارش یا تحلیل مینماید، حافظه را تثبیت میکند؛ و در آخر، «کاربرد در موقعیتهای واقعی»، آموختهها را از سطح نظری به تجربهای عملی بدل ساخته و ماندگاری آنها را تضمین مینماید.
خانم صداقت، راهکارهای عملی سادهای را برای پژوهشمحور کردن آموزش ارائه داد و تأکید کرد: لازم نیست همه دروس به پروژههای پیچیده تبدیل شوند، بلکه گاهی با چند تغییر ساده میتوان کلاس را پژوهشمحور کرد که از جمله این راهکارها میتوان به «طرح پرسشهای باز که طلبه را به فکر و تحقیق وادار کند»، «درخواست گزارشهای کوتاه بهجای امتحان حفظی»، «تعریف پروژههای گروهی مسئلهمحور» و «استفاده از فناوریهای آموزشی و بازخورد مستمر استاد» اشاره کرد.
وی با اشاره به چالشهای موجود همچون کمبود زمان یا ارزیابیهای سنتی، اظهار کرد: تجربه نشان داده که با تغییر نگرش و شروع تدریجی، میتوان این چالشها را مدیریت کرد و پژوهشمحوری نه فقط راهی برای کسب نمره، بلکه مسیر یادگیری مادامالعمر است و طلبهای که پرسشگر تربیت شود، در برابر فراموشی مقاوم است و جامعهای که پژوهشمحور تربیت کند، در برابر رکود علمی و فرهنگی مقاوم خواهد بود.
خانم صداقت با اشاره به جملهای از جان دیویی، گفت: «آموزش، نه آمادگی برای زندگی، بلکه خودِ زندگی است.» و پژوهشمحوری، روحی است که این حیات آموزشی را زنده و پویا نگه میدارد.
نظر شما