بیش از پنج ماه از شیوع بیماری کرونا به عنوان دغدغه مردم کوچه و بازار در شرق و غرب کره خاکی مان می گذرد و هیچ کس تصورش را هم نمی کرد که پیامدهای آن اعم از اقتصادی، فرهنگی و دینی و حتی تمدنی دنیای پر ادعای غرب را به چالش بکشد. کرونا نقاب از چهره واقعی نئولیبرالیسم و جهانی سازی برکند و همچنین توانست تمدن نوظهور و پوشالی غرب را به شکلی خلاقانه و هوشمندانه هدف قرار دهد. بنابراین می توان اذعان داشت که این بیماری خواسته یا ناخواسته، با هر منشائی که برای آن فرض شود خبر از پسگرد، شکست، ضعف و فروپاشی نظریه‌های نظام سرمایه‌داری و نئولیبرالیسم می دهد.

در یاداشت قبلی با عنوان درنگی بر چیستی تمدن بیان شد که تمدن های زیادی از آغاز شهرنشینی بشر تا کنون رفته و آمده است و ایران عزیز ما مهد تمدن بوده و هست. اکنون به نظر می رسد با انحلال فلسفه های بینانگذار استبداد و استکبار جهانی امر سیال تمدن به مهد اصلی خود نوید بازگشتن را می دهد.
توضیح اینکه: هر تمدنی دو بعد اصلی فرهنگ و تکنولوژی را درون خود دارد. اکنون غرب در بعد تکنولوژی در بالاترین تجربه تمدنی می باشد. اما تمدن و فرهنگ رابطه مستقیم دارند و برهم تاثیر و تاثر می گذارند. غرب در جلوه یِ تمدنی سردمدار بود اما ضعف فرهنگی آن آسیب ها و شکاف های عمیقی را ایجاد کرد که با ظهور کرونا بیش از پیش برای همگان آشکارگشت. در ادامه به چالش های تمدنی پیش روی غرب ازسوی کرونا در تکنولوژی، بهداشت، درمان و اخلاق اشاره می شود.

از مظاهر تمدنی که غرب به آن می بالد سیستم بهداشت و درمان است. اما همزمان با شیوع گسترده این بیماری؛ اقدامات غیر انسانی ای در قاره های متمدن رخ داد. به طور مثال فرار یا استعفای پرستاران و کادر درمان، ناکارآمدی نظام درمانی لیبرال، دزدی کامیون ماسک، غارت تجهیزات پزشکی و عدم تشریح و توصیف منشا و درمان یا واکسن این ویروس؛ همه ضعف مفرط ساختار درمانی غرب را هویدا ساخت. در واقع کرونا بر نظم مکانیکیِ برنامه های جامع مراقبت های بهداشتی در غرب خط بطلان کشید. شاهد براین سخن این است که مردم در جامعه اروپایی و آمریکایی از مالیات های خدمات درمانی شانه خالی کردند و حاضر نشدند بهای گزاف سیاست ناکارآمد دولتمردانشان را بدهند.

تبعیض اخلاقی از دیگر مواردی است که همزمان با شیوع کرونا در کشورهای اروپایی به خوبی رخ نمایان ساخت. رها کردن بیماران سالمند مبتلا به ویروس کرونا، عدم توجه به قشر آسیب پذیر به لحاظ اقتصادی، مصادره ماسک‌های متعلق به یک دولت توسط دولت دیگر به سبک دزدان دریایی!، تخلیه فروشگاه ها به سبک بدوی و افزایش آمار خرید اسلحه(به دلیل احساس خطر) از مهمترین جنبه های انحطاط اخلاقی تمدن غرب است. این گونه مسائل خبر از سقوط فلسفه اجتماعی غرب را می دهد. شعارهای اخلاقی و فرهنگی پرطمطراق مانند حقوق بشر، دموکراسی، اخلاق، آزادی، صلح، برابری،عدالت، امنیت و سلامت بشر همه و همه در ماجرای کرونا رنگ باختند و جامعه غربی متوجه شد که این شعارها در فرهنگ و اخلاقِ سودجو، لیبرال و منفعت طلب غرب جایگاهی عملیاتی ندارد .

رهبر حکیم انقلاب در دیدار مردم قم به مناسبت سالروز قیام ۱۹ دی، بحران‌های انسانی و اخلاقی پیش روی اروپا و آمریکا را پیش‌بینی کرده بودند. ایشان در این دیدار بیان می‌کنند: حفره‌های معنوی خیلی زود خودش را نشان نمی‌دهد؛ غرب حرکت صنعتی و علمی را آغاز کرد؛ صاحب ثروت شد؛ دنیا را گرفت، هیاهو کرد؛ اما رخنه‌ معنوی در درون او، مثل موریانه کار خودش را می‌کند. منتها گاهی بعد از قرن‌ها نشان می‌دهد و حالا دارد نشان می‌دهد؛ شما اروپا را نگاه کنید، آمریکا یک جور، اروپا یک جور، کشورهای تابع آنها یک جور.

در تمام آنچه گفته شد، کرونا به مثابه سنگ محکی بود که مظاهر تمدنی غرب اعم از ساختارهای بهداشتی، درمانی، اخلاقی و تکنولوژیکی غرب را به بوته آزمایشی هولناک کشید که با شکست خوردن و اختلالات جبران ناپذیرآن، تمدن غرب از یک سو ابهت خود را در دهکده جهانی از دست داد. زیرا حقیقتاً دستاوردهای بشر غربی پاسخگوی کامل در مقابل این ویروس نبود. از دیگر سو می توان خوش بین بود که اندک اندک دوران پایان سلطه تمدن غربی و امپراطوری هژمونیک آن فرا رسیده است و با توجه به ظرفیت های جهان شرق از جمله ایران اسلامی می توان ادّعا کرد که زمینه ها و ظرفیت های نویدبخشی برای تمدن نوین اسلامی در حال جوانه زدن است. قطعاً آنچه روشن و بدیهی ست محوریت تام عقلانیت و معنویت به نحو تام و تمام در تحقق آرمان های تمدنی ما است..