به گزارش پایگاه خبری و رسانه‌ای حوزه‌های علمیه خواهران/ هرمزگان، خانم محسن زاده معاون فرهنگی حوزه علمیه خواهران این استان به عنوان دبیر ستاد آوا ضمن اشاره به اهمیت مباحث حقوقی جنگ تحمیلی 12 روزه و تبیین آن توسط مبلغان، از برگزاری وبینار کشوری قانون یا قلدری با دبیری سرکار خانم احمدی معاون پژوهش حوزه علمیه خواهران هرمزگان خبر داد.

دکتر طوسی با استناد به آیه ۴ سوره محمد (صلی الله علیه و آله) به جایگاه نصرت الهی در جهاد و دفاع مشروع اشاره کرد و گفت: بحث امروز ما یک بُعد حقوقی دارد که به بررسی قواعد حقوق بین‌الملل در خصوص ممنوعیت حمله به تأسیسات هسته‌ای کشور می‌پردازد.

وی با دسته‌بندی شاخه‌های حقوق به چهار بخش اصلی شامل حقوق خصوصی، عمومی، کیفری و بین‌الملل، به تبیین جایگاه حقوق بین‌الملل پرداخت و با بیان تفاوت میان «حقوق در نظر» و «حقوق در عمل» تأکید کرد: حتی در نظام حقوق داخلی با وجود دولت قاهر، جرم‌ها همچنان رخ می‌دهند، چه رسد به حقوق بین‌الملل که فاقد دولت ناظر قاهر است.

وی با تشریح ساختار منشور سازمان ملل و ماده دوم بند ۴ آن، بیان داشت: اصل در روابط کشورها صلح است و تنها در دو حالت جنگ مشروع شمرده می‌شود؛ دفاع مشروع در برابر حمله و اقدامات قهری تحت فصل هفتم شورای امنیت.

دکتر طوسی خاطرنشان کرد: حمله متقابل ایران به اهداف نظامی رژیم صهیونیستی در چهارچوب دفاع مشروع و مطابق با همین استثناها بوده و ناکارآمدی شورای امنیت در محکومیت اقدامات رژیم صهیونیستی، از ضعف ضمانت اجرای قواعد حقوق بین‌الملل است.

وی در ادامه به نقش تفسیر حقوقی در تحلیل مقررات بین‌المللی پرداخت و گفت: تفسیر می‌تواند یا قضایی باشد (توسط قاضی) یا قانونی (توسط قانون‌گذار) و برای فهم دقیق مصادیق کاربرد دارد.

استاد دانشگاه با بیان مثال‌هایی از فقه اسلامی و حقوق داخلی، به بررسی مفهوم تناسب در دفاع مشروع پرداخت و تأکید کرد: ایران حتی در پاسخ خود به دشمن، از ضربه به غیرنظامیان اجتناب کرده است.

دکتر طوسی در ادامه به قطعنامه‌های سازمان ملل از جمله قطعنامه سال ۱۹۹۱ و همچنین قطعنامه مجمع عمومی در سال ۱۹۷۴ پرداخت و گفت: این اسناد، استفاده از زور و حمله به حاکمیت و استقلال کشورها را ممنوع اعلام کرده‌اند و مصادیقی چون بمباران، اشغال، حمله به نیروهای مسلح و تأسیسات هسته‌ای را جزو تجاوز دانسته‌اند.

وی ادعای رژیم صهیونیستی و ایالات متحده مبنی بر دفاع مشروع پیش‌دستانه را مردود دانست و با اشاره به دکترین کارولین (۱۸۳۷) و نظریه مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری در سال ۱۹۹۶، اظهار داشت: دفاع پیش‌دستانه در حقوق بین‌الملل پذیرفته نشده و حمله باید فوری، قریب‌الوقوع و اجتناب‌ناپذیر باشد تا چنین دفاعی موجه تلقی شود. در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اعلام کرده ایران هنوز به مرحله تهدید قطعی نرسیده است.

دکتر طوسی به نقض صریح اصول بنیادین حقوق بین‌الملل بشردوستانه توسط رژیم صهیونیستی نیز پرداخت و گفت: اصل تفکیک میان اهداف نظامی و غیرنظامی و اصل احتیاط در حمله، هر دو در بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران نقض شده‌اند. بسیاری از شهدای این حمله، غیرنظامی یا کارمند اداری بوده‌اند و حتی خطرات زیست‌محیطی ناشی از این حمله، کنوانسیون‌های محیط‌زیستی بین‌المللی را نیز نقض کرده است.

وی با بیان اینکه در حقوق بین‌الملل، منابع قواعد شامل معاهدات، عرف‌ها و اصول کلی پذیرفته‌شده است، خاطرنشان کرد: ایران طبق اصل وفای به عهد، متعهد به منشور ملل متحد است و حملات به کشور ما خلاف این معاهده و اصول حقوقی بین‌الملل است.

دکتر طوسی استاد مدعو حقوق بین الملل دانشگاه ادیان و مذاهب و کالج المصطفی اندونزی با اشاره به حادثه سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران توسط آمریکا در خلیج فارس، نمونه‌ای از تلاش کشورها برای فرار از محکومیت بین‌المللی را شرح داد و گفت: آمریکا پس از مواجهه با شکایت ایران، برای اجتناب از صدور رأی محکومیت، پیشنهاد پرداخت دیه در ازای انصراف از شکایت را مطرح کرد.

استاد دانشگاه در پاسخ به سؤال امکان انتخاب موضوعاتی مرتبط با شرایط کشور در سطح چهار حوزه، دکتر طوسی گفت: مباحث حقوق بین‌الملل بشردوستانه و تجاوز از موضوعات به‌روز و قابل‌تحقیق هستند، البته به شرط نوآوری و پرهیز از تکرار.

وی پیرامون بمباران پایگاه العُدَید قطر تأکید کرد: اقدام ایران در چهارچوب دفاع مشروع و متناسب با حمله ایالات متحده بوده و از منظر حقوق بین‌الملل کاملاً مشروعیت دارد.

استاد حوزه درباره شکایت از رژیم صهیونیستی نیز گفت: به علت عدم شناسایی این رژیم از سوی ایران، امکان اقامه دعوای رسمی حقوقی دشوار است، اما از منظر سیاسی می‌توان اقدامات بین‌المللی انجام داد.

وی در پاسخ به پرسشی درباره لزوم ورود مباحث روابط بین‌الملل به دروس حوزوی، بیان داشت: این مهم ضرورت دارد و ابزاری برای تقویت توان تحلیلی طلاب در عرصه تبلیغ، تحقیق و تدریس است.

 دکتر طوسی نقش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را سیاسی ارزیابی کرد و اظهار داشت: شورای حکام آن، تحت تأثیر قدرت‌های بزرگ عمل می‌کند.

لازم به یادآوری است مدارس علمیه ریحانه النبی سلام الله علیها اراک و مدرسه علمیه تخصصی الزهراء سلام الله علیها تبریز نیز در این وبینار همکاری داشتند.