به گزارش پایگاه خبری و رسانه‌ای حوزه‌های علمیه خواهران، به همت اداره‌کل اساتید حوزه علمیه خواهران، دومین روزشمار هفته تکریم مقام استاد با عنوان "نشاط و پویایی علمی مهم‌ترین عامل بالندگی و تعالی در مراکز علمی است" منتشر شد.

ارائه تعریف های مرجع از نشاط و پویایی علمی در چهار بعد فردی، تیمی، سازمانی و اجتماعی به منظور زمینه سازی برای ارتقای بالندگی و حرکت در راستای مرجعیت علمی، تبیین شاخص های نشاط و پویایی علمی در مراکز علمی حوزوی و دانشگاهی از منظر عناصر سیستمی، از گام های مهم در عرصه نشاط علمی است.

پس از آن ترویج روحیه نشاط علمی با تقویت انگیزه های علمی و معنوی، تبادل تجربیات و هم افزایی دانشی، افزایش توانمندی‎ طلبه و دانشجو، آشنایی با سایر مراکز علمی، همچنین ایجاد فضایی پرانگیزه و با نشاط جهت مشارکت در فعالیتهای علمی کاربردی، ابتکار و نوآوری، می‎تواند به تولید نشاط علمی در میان دانش آموختگان و دانش پژوهان کمک کند.

مقام معظم رهبری در این خصوص فرمودند: محیط را برای دانشجو، محیط نشاط، امید و حرکت به جلو قرار دهید . ( سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان: .۱۳۸۸/۰۶/۰۸)

اهمیت شور و نشاط علمی در فضای علمی تا بدانجاست که می‌توان ادعا کرد که کلید تحولات اجتماعی و تحولات عظیم در دست دانشجویان و دانش پژوهان جامعه است. این مهم بنا بر آیه شریفه"‌انّ اللَّه لایغیّر ما بقوم حتّی یغیّروا ما بأنفسهم" تغییرات اجتماعی را به سیر اندیشه و تفکر افراد جامعه منسوب است چه اینکه تغییرات ساختاری و تحولات عظیم جامعه به تغییر تفکر افراد بستگی دارد.

پویایی علمی و نشاط فکری در جامعه اسلامی ریشه ای تاریخی دارد؛ در زمان امام صادق علیه السلام نشاط علمی فوق العاده ای پیدا شد و همان نشاط علمی منشأ تعارض و تقابل عقایدگردید. در چنین اوضاعی برای هر مسلمان پاک نهادی لازم بود که در این تقابل و ستیز بین عقاید، با بهره مندی از عقلانیت جانب حق را بیابد و از حقیقت دفاع کند.

 سه عامل مهم در این نشاط علمی مؤثر بود:

عامل اول محیط جامعه اسلامی و آموزه های مذهبی بود: دعوت‌ مکرر قرآن وتشویق‎های پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله به مقوله علم و علم آموزی و تفکر و تعقل، عامل اساسی این نهضت و شور و نشاط بود.

عامل دوم ورود نژادهای مختلف به دنیای اسلام بود. این اقوام دارای سابقه ی فکری و علمی بودند.

عامل سوم که زمینه را مساعد می کرد امت اسلامی و عبور از مرزهای آبی و خاکی است، در نتیجه تعصبات نژادی تا حدود بسیار زیادی از میان رفته بود به طوری که نژادهای مختلف با یکدیگر همزیستی داشتند و احساس اخوّت و برادری می کردند. بعنوان مثال شاگردانی عراقی، سوریه ای، حجازی، مصری، ایرانی و هندی پای درس استاد شرکت می کردند. این یک عامل بسیار بزرگی بود برای اینکه زمینه ی جهش و جنبش علمی را فراهم کند.

شاید بالاتر از این عوامل همزیستی با غیر مسلمانان بود که امروزه نام آن را «تسامح و تساهل دینی» اصطلاح کرده اند. مسلمانان، همزیستی با اهل کتاب را بر خلاف اصول دینی خودشان نمی‌دانستند. اهل کتاب- که اهل علم نیز بودند- وارد جامعه اسلامی شدند و مسلمانان مقدمشان را گرامی شمردند. ( ر.ک مجموعه آثار شهید مطهری . ج18، ص: 81)

در تحولات کنونی جهان اسلام نیز لازم است ضمن پذیرش اختلاف عقاید و روش ها، با گفت و گوهای مسالمت آمیز میان گروههای انسانی و علمی، موجبات رشد و هم افزایی اساتید و دانشجویان و دانش پژوهان را فراهم آورد. لازمه ی این نشاط و پویایی نیز رشد و رواج انتقاد پذیری علمی در میان عالمان و اندیشمندان است. بر این اساس ایجاد راهبرد های ساختاری در جوامع علمی، لازم می‎نماید؛

 ارائه تعریف های مرجع از نشاط و پویایی علمی در چهار بعد فردی، تیمی، سازمانی و اجتماعی به منظور زمینه سازی برای ارتقای بالندگی و حرکت در راستای مرجعیت علمی، تبیین شاخص های نشاط و پویایی علمی در مراکز علمی حوزوی و دانشگاهی از منظر عناصر سیستمی، از گام های مهم در این عرصه است ؛ پس از آن ترویج روحیه نشاط علمی با تقویت انگیزه های علمی و معنوی، تبادل تجربیات و هم افزایی دانشی، افزایش توانمندی‎ طلبه و دانشجو، آشنایی با سایر مراکز علمی، همچنین ایجاد فضایی پرانگیزه و با نشاط جهت مشارکت در فعالیتهای علمی کاربردی، ابتکار و نوآوری، می‎تواند به تولید نشاط علمی در میان دانش آموختگان و دانش پژوهان کمک کند.

نویسنده: دکتر ضائفی، استاد حوزه و دانشگاه

انتهای پیام/