به گزارش پایگاه خبری و رسانه‌ای حوزه‌های علمیه خواهران/اصفهان، نشست آزاداندیشی با موضوع «الگوی خانواده موفق در رسانه؛ از بازنمایی تا واقعیت»، در مدرسه علمیه تخصصی فاطمه الزهرا (س) با حضور خانم راحله کاردوانی به عنوان استاد ارائه‌کننده بحث و خانم وجیهه شکرانی‌پور به عنوان دبیر علمی جلسه، با هدف بررسی نقش رسانه‌ها در بازنمایی خانواده و مقایسه آن با واقعیت‌های اجتماعی و اسلامی برگزار شد.

خانم شکرانی‌پور در ابتدای جلسه ضمن بیان اهمیت برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی و معرفی سوابق علمی استاد کاردوانی، پرسشی را مطرح کرد که آیا رسانه‌ها الگویی واقعی از خانواده موفق ارائه می‌دهند؟ سپس، جلسه را به استاد ارائه‌کننده واگذار نمود.

خانم کاردوانی در آغاز، کرسی آزاداندیشی را فرصتی برای بررسی و به چالش کشیدن موضوعات اجتماعی معرفی کرد و اظهار داشت: خانواده موفق از منظر اسلامی، خانواده‌ای است که بر پایه ارزش‌های دینی و اخلاقی استوار باشد. اما در رسانه‌ها، بازنمایی خانواده غالباً دستخوش تغییرات و تحریف‌هایی قرار می‌گیرد که در بسیاری از موارد با واقعیت فاصله دارد.

وی در ادامه با تعریف مفهوم بازنمایی بیان کرد: بازنمایی به معنای ارائه یک تصویر از واقعیت است که ممکن است به واقعیت نزدیک یا از آن دور باشد. رسانه‌ها، به‌ویژه فیلم‌ها و سریال‌ها، مهم‌ترین ابزار بازنمایی در دنیای معاصر محسوب می‌شوند.

استاد ارائه‌کننده در ادامه به بررسی نقش فیلم‌ها در بازنمایی خانواده پرداخت و گفت: فیلم‌ها بخش خاصی از واقعیت را برجسته کرده و در ذهن مخاطب بزرگ جلوه می‌دهند. این نوع بازنمایی، خواه ناخواه بر نگرش و باورهای مخاطبان تأثیر می‌گذارد و در بسیاری از مواقع موجب تغییر دیدگاه آنان نسبت به واقعیت می‌شود.

وی در توضیح این موضوع، سریال  «پایتخت» را مثال زد و اظهار داشت: این سریال خانواده‌ای را نشان می‌دهد که در آن، زن شخصیتی قوی، فهمیده و منطقی دارد، در حالی که مرد خانواده احساسی، غیرمنطقی و اشتباه‌کننده تصویر شده است. این در تضاد با تعالیم اسلامی است که مرد را قوام و مدیر خانواده معرفی می‌کند. این‌گونه بازنمایی‌ها می‌تواند در درازمدت منجر به تغییر نگرش جامعه نسبت به نقش‌های جنسیتی شود.

خانم کاردوانی در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: بازنمایی‌های نادرست زمانی تأثیر کمتری خواهند داشت که مخاطبان از دانش و آگاهی کافی نسبت به الگوی خانواده اسلامی برخوردار باشند. کسانی که اطلاعات زمینه‌ای خوبی در این حوزه دارند، می‌توانند در برابر چنین تأثیراتی مقاومت کرده و آن‌ها را تحلیل کنند. در مقابل، افرادی که از این دانش بی‌بهره‌اند، معمولاً بدون چون و چرا این بازنمایی‌ها را می‌پذیرند.

وی با اشاره به تأثیرات رسانه‌های غربی بر بازنمایی خانواده در ایران بیان داشت: در دو قرن اخیر، رسانه‌های غربی، به‌ویژه تحت تأثیر اندیشه‌های فمینیستی، تصویری خاص از خانواده ارائه کرده‌اند که به تدریج در رسانه‌های داخلی نیز رسوخ کرده است. بسیاری از تولیدکنندگان آثار رسانه‌ای در ایران، یا شناخت درستی از الگوی خانواده اسلامی ندارند، یا اساساً تحت تأثیر نگرش‌های غربی و فمینیستی قرار گرفته‌اند.»

استاد ارائه‌کننده در ادامه جلسه وظایف طلاب را در مقابله با بازنمایی‌های نادرست رسانه‌ای تبیین کرد و گفت: بر اساس تأکیدات مقام معظم رهبری در حوزه سواد رسانه‌ای، طلاب به‌عنوان افرادی که شناخت دقیقی از الگوی خانواده اسلامی دارند، باید با ذهنی انتقادی به تولیدات رسانه‌ای بنگرند و واقعیت جامعه را به‌خوبی بشناسند. این شناخت به آنان کمک می‌کند تا بتوانند بازنمایی‌های نادرست را شناسایی کرده، آن‌ها را تحلیل و نقد کرده و در جامعه نشر دهند.

وی با اشاره به ضرورت تولید آثار رسانه‌ای مبتنی بر الگوی خانواده اسلامی گفت: هرچند که فیلم‌هایی با رویکرد واقعی و منطبق بر ارزش‌های اسلامی در کشور تولید شده‌اند، اما تعداد آن‌ها اندک است و معمولاً مخاطبان کمتری دارند. این مسئله نباید موجب انفعال شود، بلکه طلاب و دغدغه‌مندان فرهنگی باید خود را مسئول دانسته و در زمینه تولید و نقد آثار رسانه‌ای نقش‌آفرینی کنند.

وی در توصیه‌ای به طلاب اظهار داشت: طلاب باید با روحیه آتش به اختیار، وارد میدان شوند، فیلم‌ها را نقد کنند، جلسات تحلیل فیلم برگزار کنند و در فضای مجازی تحلیل‌های خود را از بازنمایی‌های نادرست رسانه‌ای منتشر نمایند. اقدامات فردی در این زمینه به مرور تبدیل به جریان‌های تشکیلاتی خواهد شد.»

انتهای پیام/